از زمان «شیدا» که سرآغاز ترانه‌سرایی در موسیقی معاصر ایران است تا امروز چه بسیار ترانه‌سرایانی که به ذوق‌ورزی و توانایی‌شان، ترانه‌هایی متنوع سروده‌اند. سروده‌هایی که با آهنگ و صدای خوانندگان مختلف، بضاعت موسیقی ما در دوره‌های مختلف شده‌اند. از ترانه‌سرایانی که به موسیقی معاصر غنا بخشید یکی هم پرویز وکیلی بود و نمونه‌هایش ترانه‌هایی که ویگن از او خواند.
فصل ترانه‌سرایی در تاریخ موسیقی معاصر ایران با نام «شیدا»، شروع می‌شود و با کار شاعرانی چون «عارف قزوینی» و «ملک‌الشعرای بهار» ورق می‌خورد. اگر بخواهیم از پیشینۀ «آواز» و «تصنیف‌خوانی» بر اساس دستگاه و ردیف‌های آوازی خاص و تعریف شده در موسیقی سنتی ایران آگاه شویم، حتما که باید به سراغ این بخش از تاریخ موسیقی برویم.
از این بخش که بگذریم اما به فصل «ترانه‌سرایی» نوین می‌رسیم با کمابیش شش دهه که از حضورش در تاریخ موسیقی ایران می‌گذرد و هنوز هم مطرح است و جریان دارد.
این بخش را هم، از دیدگاه سبک ترانه‌سرایی و رشد و بالندگی این هنر در موسیقی معاصر می‌توان به سه دوره یا سه حلقه از ترانه‌سرایان تقسیم کرد:
اول، شاعرانی که در ضمن «ترانه» هم سروده‌اند و مایه‌های شعر کلاسیک در ترانه‌هایشان بیشتر است. [رهی معیری، معینی کرمانشاهی.]
بعد، ترانه‌سرایانی که با آشنایی و پشتوانه‌ای از شعر کهن، شناخت متفاوت و درک بهتری از «ترانه» داشته و از کلیشه‌های معمول در ترانه‌هایشان به «تصویر» و «راویت» و «ماجرا» رسیده‌اند. [عبدالله الفت، نواب صفا، کریم فکور، تورج نگهبان.]
و بالاخره، حلقۀ سوم ترانه‌سرایان معاصرتر با نسل جوان امروز که با «تصویر» و «روایت» و «استعاره» ترانه‌هایشان را شکلی از «رسانه» و «پیام»، و گاه بیانی «معترض» داده‌اند. [شهیار قنبری، ایرج جنتی‌عطایی، اردلان سرفراز.]
«پرویز وکیلی» یکی از شاخص‌ترین ترانه‌سرایانی بود که کارهایش، هم رونق دوران دوم ترانۀ نوین بود، و هم راهگشا و الگویی برای ترانه‌سرایان جوان بعد از خودش شد.
«ایرج جنتی‌عطایی» در اشاره‌اش به دوره‌های مختلف ترانه‌سرایی در ایران می‌گوید: «یک دوره‌یی هست که ترانه به اوج طلایی خودش ـ از سال چهل و پنج تا پنجاه و هفت ـ می‌رسد، اما پیش از آن‌دوره هم ترانه‌سراهایی بودند که هنجار و قواره و ساختار زبانی ترانه را عوض کرده بودند و به آن شکل دیگری داده بودند که به گمانِ من پُرکارترین و معتبرترین‌شان زنده یاد پرویز وکیلی بود. . .» [برگرفته از کتاب: مرا به خانه‌ام ببر، ایرج جنتی‌عطائی، گفتگو/گزینه‌ی ترانه‌ها/نقد و نظر، به کوشش یغما گلرویی، انتشارات دارینوش، تهران، چاپ دوم، سال ۱۳۸۴، صفحۀ ۲۴.]
طبع شاعری و توانایی «پرویز وکیلی» در سرودن اشعاری که خاص اجرا در «برنامۀ گلها» بود بر اهل هنر پنهان نبود. ترانه‌های «دل دیوانه» با صدای «الهه»، «نمی‌دانم، نمی‌خواهم بدانم» با صدای هایده، و «ساقی ببین» با صدای مهستی از جمله کارهای اوست که برای اجرا در «برنامۀ گلهای رنگارنگ» سروده شده بود. با این وجود، اما اعتبار پرویز وکیلی به عنوان یکی از پیشکسوتان ترانه‌سرایی نوین برای سرودن ترانه‌هایی بود جز آنچه که برای «گلهای رنگارنگ» سروده بود.
* * *
ترانه‌های «پرویز وکیلی» در این سایت
* * *