م. آزاد: لی‌لی لی‌لی حوضک (کانون پرورش فکری)

م. آزاد لی لی لی لی حوضک

لی‌لی لی‌لی حوضک
بازآفرینی: م. آزاد
موسیقی متن:  شیدا قرچه‌داغی
کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان. تهران ۱۳۵۱

با صدای:
نیکو خردمند: قصه‌گو
بهزاد فراهانی: بُزی
ثریا قاسمی: گربه
رضا بابک: خروس
پروین چهره‌نگار: مرغ
پیروز چهره‌نگار: غاز
شیوا گورانی: جوجه
علی‌اصغر عسگریان: زاغ

م. آزاد لی لی لی لی حوضک

تا آنجا که یادم می‌آید در ترانه‌های کودکانه و قدیمی ایرانی، سه متل شناخته شده وجود دارد که «آب» و «افتادن» وجه مشترک آنهاست.

یکی «گنجشکک اشی‌مشی» است و پرهیز او از اینکه مبادا «لب بوم ما» بنشیند، چرا که «می‌افتی توی حوض نقاشی»، یکی هم آن «فیل» که «اومد آب بخوره، افتاد و دندونش شکست»، و بالاخره «جوجو» [جوجه] که او هم آمده بود «آب بخوره، افتاد تو حوضک».

آنچه که بین «جوجو» و «گنجشکک اشی‌مشی» مشترک است اما، ترتیبی است که در ترتیب دادن این دو اتفاق می‌افتد.

برای «گنجشکک»: کی ‌می‌گیره؟ «فراش‌باشی»، کی می‌کُشه: «قصاب‌باشی» و کی می‌خوره؟ «حکیم‌باشی».

و برای «جوجو»، در بازی کودکانۀ «لی‌لی‌ حوضک» وقتی کف دست کودک را (حوضک) قلقلک می‌دهند و انگشت‌های دست او را یکی‌یکی جمع می‌کنند ترتیب این است که: این کُشت‌ش ، این پُخت‌ش، و کی خوردش؟ «منِ منِ کله‌گُنده!»

«اسفندیار منفردزاده» در دو ترانه از ساخته‌های خود (گنجشکک اشی‌مشی با صدای «فرهاد مهراد») و (لی‌لی حوضک، با صدای «گیتی پاشایی») هر دو متل را به شکلی که بوده و خوانده می‌شده در نظر داشته است.

«محمود مشرف آزاد تهرانی» (م. آزاد) اما در روایتی که از این متل قدیمی دارد، از منظر دیگری به قضیۀ «در حوض افتادن جوجو» نگاه کرده است. این شعر کودکانه که بر مبنای آن متل قدیمی سروده شده، اول در شکل کتاب با نقاشی «محمد عدنانی» و بعد در اجرایی گفتاری ـ شنیداری، از سوی «کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان» منتشر شد.

* * *
فهرست آثار کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان (۱۳۵۷ ـ ۱۳۴۴)

* * *

error: Content is protected !!