حتما شما هم ترانه‌هایی شنیده‌اید که شعرش از هوشنگ ابتهاج است. «سایه» ترانه‌سرا نیست. در واقع آهنگسازی در ذوق‌ورزی خود سروده‌ای از او را انتخاب کرده، بر آن آهنگی ساخته و خواننده‌ای هم آن را اجرا کرده است. هوشنگ ابتهاج اما سه شعر را به قصد ترانه‌شدن سروده که یکی همین ترانه است. و او البته آهنگساز هم نیست. گرچه ملودی این ترانه را هم خود او ساخته است.
ادامه خواندن هوشنگ ابتهاج: تو تنها، من تنها (عبدالوهاب شهیدی)
سیاوش کسرایی
پنجم اسفند ۱۳۰۵ ـ نوزدهم بهمن ۱۳۷۴
امروز (پنجم اسفند ماه) سالگشت زادروز «سیاوش کسرایی» شاعر معاصر و سراینده‌ی منظومه‌ی «آرش کمانگیر» است. مجموعه‌ای از سروده‌های او را با صدای شاعر و ترانه‌هایی با صدای خوانندگان مختلف که با بهره از اشعار او خوانده شده را بشنوید.
در تقویم میلادی امروز ۲۰۲۲/۰۲/۰۲ است. تاریخی که گویا در هر سده و هزاره، یک‌بار اتفاق می‌افتد. به یادگار این روز تاریخی که در آن عدد ۲ تکرار شده است گزیده‌ای از ترانه‌های خاطره‌انگیز دو صدایی را بشنویم و این روز را به خاطر بسپاریم.
قدمت همزیستی انسان با حیوانات به عهد دقیانوس می‌رسد. سگ اصحاب کهف. نام حیوانات در کتب مقدس ادیان مختلف هم آمده است. در قرآن، سوره‌ی فیل و عنکبوت. در تاریخ ادبیاب مکتوب خودمان کلیله و دمنه را داریم که حکایات پندآموز است از زبان انواع حیوانات. در ترانه‌های محلی هم کم نیستند شترهای صبور، کبوترهای نامه‌بر و پرستوهایی که با بهار می‌آیند.
کهن دیارا، دیار یارا! دل از تو کندم ولی ندانم
که گر گریزم کجا گریزم؟ وگر بمانم کجا بمانم
نه پای رفتن، نه تاب ماندن، چگونه گویم، درخت خشکم
عجب نباشد، اگر تَبرزَن، طمع ببندد در استخوانم
در این جهنم، گُلِ بهشتی، چگونه رویَد، چگونه بویَد
من ای بهاران! ز ابر نیسان، چه بهره گیرم که خود خزانم
به حُکم یزدان، شُکوهِ پیری مرا نشاید، مرا نزیبد
چرا که پنهان، به حرف شیطان، سپرده‌ام دل که نوجوانم
صدای حق را، سکوت باطل، در آن دل شب، چنان فرو کُشت
که تا قیامت، درین مُصیبت، گلو فشارَد، غمِ نهانم
کبوتران را، به گاه رفتن، سر نشستن، به بام من نیست
که تا پیامی، به خط جانان، ز پای آنان، فرو ستانم
سفینه‌ی دل، نشسته در گل، چراغ ساحل، نمی‌درخشد
در این سیاهی، سپیده‌ای کو؟ که چشم حسرت، در او نشانم
اَلا خدایا، گره‌گشایا! به چاره‌جویی، مرا مدد کن
بُوَد که بر خود، دری گشایم، غم درون را، برون کِشانم
چنان سراپا، شب سیه را، به چنگ و دندان، درآورم پوست
که صبح عریان، به خون نشیند، بر آستانم، در آسمانم
کهن دیارا، دیار یارا! به عزم رفتن دل، از تو کندم
ولی جز اینجا، وطن گزیدن، نمی‌توانم نمی‌توانم.
تهران ـ آدینه ۱۹ آبان ماه ۱۳۵۷
نادر نادرپور
از مجموعه اشعار «صبح دروغین»
* * *
یادنامه‌ی «نادر نادرپور» در سایت «راوی حکایت باقی»
* * *
ضرب‌المثل جمله‌ای دهان به دهان گشته و مشهور است که در گفتگوها برای انتقال بهتر منظورمان به کار می‌بریم. می‌دانیم که هر ملت و قومی در جهان ضرب‌المثل‌های خودشان را دارند؛ اما این‌که آیا آنها را مثل ما ایرانی‌ها در ترانه‌هایشان هم به کار می‌برند را نمی‌دانم.
هر رشته از علم و پیشه‌ای اصطلاحات خاص خودش را دارد که برای اهل فن در آن کار مفهوم است. در زبان و فرهنگ شفاهی هم کلمه و عباراتی وجود دارد که به آن «اصطلاح» می‌گویند. به کار گرفتن اصطلاحات در محاوره برای بهتر رساندن منظور گوینده به مخاطب است.
امروز (۲۴ بهمن‌ماه) پنجاه و ششمین سالگشت درگذشت فروغ فرخزاد است. یادنامه‌ای شامل صدای شاعر، مجموعه ترانه‌هایی که بر اساس سروده‌های او اجرا شده، و چند یادداشت در باره‌ی او. یادش گرامی و شاد باد.
شهریار ترانه‌سرا نبود. اما دستی به ساز داشت. سه‌تار می‌زد و گاهی هم برای دل خودش می‌خواند. ضبط و ردی از صدای ساز او در دست نیست، صدای آواز خواندنش اما در مصاحبه‌ای از او با دکتر صدرالدین الهی ضبط و به یادگار مانده است.
از زوج‌های هنری در موسیقی ایرانی، یکی هم «داریوش رفیعی» و «الهه» بود. آنها در دوره‌ی همکاری‌شان با هم شانزده ترانه‌ی دوصدایی اجرا کردند. بیشتر این ترانه‌ها با شعری از «کریم فکور» و آهنگی از ساخته‌های «مجید وفادار» بود. از جمله ترانه‌های «بیم و امید»، «یار سیه‌چشم»، «یار نازنین» و مشهورترین آنها «ملکه گلها».
از دیگر مثلث‌های هنری عالم موسیقی در این سایت:
● مثلث هنری: عطاالله خُرم، پرویز وکیلی، ویگن
● مثلث هنری: پرویز یاحقی، بیژن ترقی و حمیرا
● مثلث هنری: علی تجویدی، معینی کرمانشاهی و دلکش
* * *