چه بسیار ترانههای خاطرهانگیز ایرانی که به لطف ذوق افراد یک خانواده به گنجینهی موسیقی ما اضافه شده است. برادران محجوبی. (رضا و مرتضی)، برادران وفادار (حمید و مجید)، برادران چشمآذر (ناصر و منوچهر) و یا همین برادران لشگری (حسن، جواد، منوچهر) و دایی بزرگشان «بزرگ لشگری» که آهنگ صدها ترانهی مشهور از ساختههای آنهاست. در جعبه موسیقی این صفحه آثاری از «بزرگ لشگری» را بشنوید.
دسته: جعبه موسیقی
سیمین بهبهانی: ترانهسرای توانا
زمانی هم عدهای از اهل ادب بر این باور بودند که «سرودن شعر برای ترانهشدن» کسر شأنِ شاعر است. این شاید از آن طعنهی ایرج میرزا میآمد که به عارف قزوینی گفت: «تو شاعر نیستی، تصنیفسازی!»
سرودههای سیمین بهبهانی در ترانههای ایرانی
سیمین بهبهانی را بیشتر با غزلهایش به یاد میآوریم. او اما در دورهای از فعالیتهای هنری خود ترانه هم سروده است. [در اینجا بشنوید.] جز این اما ترانههایی هم هستند که حاصل ذوقورزی آهنگسازانی است که با بهره از اشعار چاپشدهی او ساختهاند. نمونههایی از این ترانهها را در جعبه موسیقی زیر بشنوید.
از «رودخونهها» تا «شاهماهیها» با ترانههای «محمدعلی بهمنی»
در گفتگوها و مطالب مربوط به «ترانهسرایی در ایران معاصر» نام محمدعلی بهمنی را کمتر میشنویم یا به چشم میخورد؛ گرچه بخشی از ترانههای خاطرهانگیزی که از سالهای دور به یاد داریم از سرودههای اوست. در جعبه موسیقی این صفحه چند ترانه از او در سالهای پیش از انقلاب را بشنوید.
ادامه خواندن از «رودخونهها» تا «شاهماهیها» با ترانههای «محمدعلی بهمنی»
شصت و شش سالگی «چاووشی» (مهدی اخوانثالث)
مهدی اخوانثالث «چاووشی» را در فروردینماه سال ۱۳۳۵ سروده است. امسال [فروردین ۱۴۰۱] شصت و شش سال از سرودن آن میگذرد. در طی این سالها بخشهایی از این سروده نیز به شکل ترانه با صدای خوانندگان مختلف اجرا شده است.
شصت و شش سالگی «آواز کرک» (مهدی اخوانثالث)
مهدی اخوانثالث «آواز کرک» را در فروردین سال ۱۳۳۵ سروده است. امسال [فروردین ۱۴۰۱] شصت و شش سال از سرودن آن میگذرد. این شعر از سوی شاعر به «صادق چوبک» نویسندهٔ معاصر پیشکش شده؛ و اولین بار در همان سال [۱۳۳۵] در مجموعهٔ «زمستان» بهچاپ رسیده است.
زنان در ترانههای زنان
در موسیقی ایرانی ترانههایی با صدای زنان خواننده هست که برای زنی دیگر خواندهاند. زنان مورد خطاب در این ترانهها اول «مادر» و بعد «فرزند دختر» است. شعر این ترانهها را اما شاعران مرد سرودهاند.
گزیدهای از ترانههای دو صدایی
در تقویم میلادی امروز ۲۰۲۲/۰۲/۰۲ است. تاریخی که گویا در هر سده و هزاره، یکبار اتفاق میافتد. به یادگار این روز تاریخی که در آن عدد ۲ تکرار شده است گزیدهای از ترانههای خاطرهانگیز دو صدایی را بشنویم و این روز را به خاطر بسپاریم.
نام حیوانات در ترانههای ایرانی
قدمت همزیستی انسان با حیوانات به عهد دقیانوس میرسد. سگ اصحاب کهف. نام حیوانات در کتب مقدس ادیان مختلف هم آمده است. در قرآن، سورهی فیل و عنکبوت. در تاریخ ادبیاب مکتوب خودمان کلیله و دمنه را داریم که حکایات پندآموز است از زبان انواع حیوانات. در ترانههای محلی هم کم نیستند شترهای صبور، کبوترهای نامهبر و پرستوهایی که با بهار میآیند.
ضربالمثلهای فارسی در ترانههای ایرانی
ضربالمثل جملهای دهان به دهان گشته و مشهور است که در گفتگوها برای انتقال بهتر منظورمان به کار میبریم. میدانیم که هر ملت و قومی در جهان ضربالمثلهای خودشان را دارند؛ اما اینکه آیا آنها را مثل ما ایرانیها در ترانههایشان هم به کار میبرند را نمیدانم.