حتما شما هم به این فکر کردهاید که اطلاعات عمومی بسیاری از ما از اینکه اولین فیلم فلان کارگردان کدام بود؛ و یا کدام بازیگر با کدام فیلم پا به عرصهی سینما گذاشت بیشتر از آگاهی از اولین کار فلان ترانهسرا یا آهنگساز است.
اکثر ما خوانندگان ترانهها را اغلب با ترانهای که با اجرای آن مشهور شدهاند بهیاد میآوریم و کمتر از «اولین ترانه»ای که با خواندن آن پا به دنیای موسیقی گذاشتند خبر داریم. سال آفرینش، نام ترانهسرا و آهنگساز اولین کار که بماند.
اگر روزی «تاریخ ترانهی معاصر» به شکلی مستند و معتبر نوشته شود؛ نگاهی گذرا به ترتیب سالهای آفرینش آثار و نامها هنرمندان دست اندر کار میتواند بیانگر اُفت و خیزی باشد که بر روزگار این در دسترسترین فراوردهی هنری جامعهی ما گذشته است. نمونهاش دههی پنجاه که آغاز «فصل ترانهی نوین در ایران» است.
با اینکه «ترانه» در عامترین شکل خود در فرهنگ همگانی و اجتماع ما جا افتاده و شناخته شده است ولی متاسفانه منبع و مرجع معتبری که این بخش از تاریخ موسیقی را ثبت و ضبط کرده باشد وجود ندارد. مگر اشارهی خود آوازخوانان و خوانندگان، و البته حافظهی جمعی ما شنوندگان آن ترانهها.
در جعبهی موسیقی این صفحه تعدادی از «اولین ترانهی خوانندگان» را خواهید شنید. چند تایی برگرفته از حافظه، و بقیه از روی خاطرات مکتوبی که از ترانهسرایان و آهنگسازان منتشر شده است. (ترتیب قرار گرفتن ترانهها بر اساس حروف الفبا و نام خواننده است). شما هم اگر به شکلی از اولین ترانهی خوانندهای خبر دارید خبر دهید تا به این مجموعه اضافه شود. کسی چه میداند! شاید با همین همت و همکاری اولین گام برای ثبت و ضبط این بخش از تاریخ ترانه در موسیقی معاصر ایران برداشته شود.