تاریخ ترانه‌سرایی در موسیقی معاصر ایران با نام علی‌اکبر شیدا آغاز می‌شود. او تنها تصنیف‌ساز شناخته‌شده، قبل از عارف قزوینی بود.
دسته: جعبه موسیقی
سیمین بهبهانی: ترانه‌سرای توانا
زمانی هم عده‌ای از اهل ادب بر این باور بودند که «سرودن شعر برای ترانه‌‌شدن» کسر شأنِ شاعر است. این شاید از آن طعنه‌ی ایرج میرزا می‌آمد که به عارف قزوینی گفت: «تو شاعر نیستی، تصنیف‌سازی!»
خط، صدا و چند ترانه از «رهی معیری»
دهم اردیبهشت‌ماه، برابر است با سالگشت زادروز «رهی معیری». به یادبود او نمونه‌ای از سروده و دستخط زیبایش را همراه با چند جمله با صدای او ، و چند ترانه از یادگارهای ماندگار این شاعر و ترانه‌سرای معاصر را ببینید، بخوانید و بشنوید!
عطاالله خرم: نوا ساز نوپرداز
عطاالله خُرم (آهنگساز و مدرس موسیقی)
۱۲ فروردین ۱۳۰۵ ـ ۹ اردیبهشت ۱۳۹۳
در «رهگذر عمر» با ترانه‌های «تورج نگهبان»
«تورج نگهبان»، در کنار ترانه‌سرایانی چون: رحیم معینی کرمانشاهی، بیژن ترقی، اسماعیل نواب صفا و کریم فکور سرآمد نسل دوم از ترانه‌سرایان معاصر است.
آثار مشترک «علی تجویدی» و «بیژن ترقی»
بیژن ترقی در مقام ترانه‌سرا با آهنگسازان بسیاری همکاری داشته است. روح‌الله خالقی، حبیب‌الله بدیعی، همایون خرم و انوشیروان روحانی. با پرویز یاحقی اما رفاقتی دیرینه داشت و یار و ندیم هم بودند. چند کار مشترک از آن دو که با صدای حمیرا خوانده شد هنوز هم از به یادمانده‌ترین برنامه‌های گلهای رنگارنگ در رادیو ایران است.
حسین قوامی: سرگشته (تو ای پری کجایی!؟)
سرگشته
شعر: هوشنگ ابتهاج (سایه)
آهنگ: همایون خرم
تنظیم آهنگ: جواد معروفی
خواننده: حسین قوامی
برادران هنرمند در موسیقی ایران: بزرگ لشگری
چه بسیار ترانه‌های خاطره‌انگیز ایرانی که به لطف ذوق افراد یک خانواده به گنجینه‌ی موسیقی ما اضافه شده است. برادران محجوبی. (رضا و مرتضی)، برادران وفادار (حمید و مجید)، برادران چشم‌آذر (ناصر و منوچهر) و یا همین برادران لشگری (حسن، جواد، منوچهر) و دایی بزرگشان «بزرگ لشگری» که آهنگ صدها ترانه‌ی مشهور از ساخته‌های آنهاست. در جعبه موسیقی این صفحه آثاری از «بزرگ لشگری» را بشنوید.
سرودههای سیمین بهبهانی در ترانه‌های ایرانی
سیمین بهبهانی را بیشتر با غزلهایش به یاد می‌آوریم. او اما در دوره‌ای از فعالیت‌های هنری خود ترانه هم سروده است. [در اینجا بشنوید.] جز این اما ترانه‌هایی هم هستند که حاصل ذوق‌ورزی آهنگسازانی است که با بهره از اشعار چاپ‌شده‌ی او ساخته‌اند. نمونه‌هایی از این ترانه‌ها را در جعبه موسیقی زیر بشنوید.
از «رودخونه‌ها» تا «شاه‌ماهی‌ها» با ترانه‌های «محمدعلی بهمنی»
در گفتگوها و مطالب مربوط به «ترانه‌سرایی در ایران معاصر» نام محمدعلی بهمنی را کمتر می‌شنویم یا به چشم می‌خورد؛ گرچه بخشی از ترانه‌های خاطره‌انگیزی که از سالهای دور به یاد داریم از سرودههای اوست. در جعبه موسیقی این صفحه چند ترانه از او در سالهای پیش از انقلاب را بشنوید.
ادامه خواندن از «رودخونه‌ها» تا «شاه‌ماهی‌ها» با ترانه‌های «محمدعلی بهمنی»