برای بسیاری از ما نام ترانهی «نماز»، یادآور اجرای آن توسط. دو خواننده‌ی نام‌آشناست. یکی «فریدون فروغی»؛ و دیگری با صدایی که به‌قول شهیار قنبری ـ سراینده‌ی شعر ترانهی نماز ـ. مثل هیچ صدایی نیست. صدای رامش.
خاطره‌ای از دیدار غلامحسین ساعدی و بزرگ علوی
در تابستان سال ۱۹۸۴ [۱۳۶۳] [غلامحسین] ساعدی تلفن کرد و خبر داد که بزرگ علوی از سوئیس به پاریس می‌آید و سه چهار روزی مهمان او خواهد بود. از من خواست که در آن مدت سر کار نروم و تمام وقت با او باشم که به تنهایی از عهده‌ی پذیرایی او برنخواهد آمد. روز موعود ساعت ۹ صبح به خانه‌ی ساعدی رفتم.
پرویز وکیلی: ترانه‌سرای پیشقدم، راهگشا
از زمان «شیدا» که سرآغاز ترانه‌سرایی در موسیقی معاصر ایران است تا امروز چه بسیار ترانه‌سرایانی که به ذوق‌ورزی و توانایی‌شان، ترانه‌هایی متنوع سروده‌اند. سروده‌هایی که با آهنگ و صدای خوانندگان مختلف، بضاعت موسیقی ما در دوره‌های مختلف شده‌اند. از ترانه‌سرایانی که به موسیقی معاصر غنا بخشید یکی هم پرویز وکیلی بود و نمونه‌هایش ترانه‌هایی که ویگن از او خواند.
افسانه‌ی تلخ مردی که رنج می‌برد!
حکایت ترانهی «افسانه‌ی تلخ» سروده‌ی «فروغ فرخزاد» با صدای «الهه» و «مینو جوان» در فیلم «مردی که رنج می‌برد» ساخته‌ی «محمدعلی جعفری» در دهه‌ی سی خورشیدی.
حکایت ترانه «شانه» پوران شاپوری
در دنیای موسیقی هر از چندی آهنگ ترانه‌ای از حسن استقبال مردم در جایی از جهان به شهرت می‌رسد؛ چنان‌که ترانه‌سرایانی در کشورهای دیگر هم شعری به زبان خود بر همان آهنگ می‌گذارند و خواننده‌ای هم آن را اجرا می‌کند. در ایران پیشینه‌ی بسیاری ترانه‌هایی از این‌دست به آهنگ‌های عربی و یونانی می‌رسد.
حمید مصدق: من اگر بنشینم، تو اگر بنشینی . . (صدای شاعر)
قصه‌ی ما
(برگرفته از منظومه: آبی، سیاه، خاکستری)
شعر: حمید مصدق
آهنگ: سیمون
خواننده: ستار
این دکلمه ترانه در ساندکلود [+]
دو «شبانه» و «مُحاق» برای «ساعدی»
از سروده‌های مشهور «احمد شاملو» یکی هم آن دو «شبانه»ای است که بعدها «اسفندیار منفردزاده» بر آنها موسیقی نوشت و ما آنها را با صدای «فرهاد مهراد» به یاد می‌آوریم.
محمدرضا شجریان: پر کن پیاله را
سرودهٔ «جادوی بی‌اثر» از زنده‌یاد «فریدون مُشیری» را بیشتر با مطلع آن [پُر کُن پیاله را] می‌شناسیم. این شعر اولین‌بار در اوایل دههٔ ۵۰ در برنامهٔ شمارهٔ ۷۷ «گل‌های تازه» [به سرپرستی هوشنگ ابتهاج]، با آهنگی از ساخته‌های «فریدون شهبازیان» و صدای «محمدرضا شجریان» اجرا شد. تکنوازی و جواب آواز در این اجرا از «حبیب‌الله بدیعی» [نوازندهٔ ویولُن] و دکلمهٔ شعر با صدای «آذر پژوهش» است.
حکایت ترانهٔ «آزاده» (هایده)
ترانهی «آزاده» با آهنگی از ساخته‌های «علی تجویدی» و صدای «هایده» را آخرین اثر «رهی معیری» می‌دانند. رهی معیری که سالهای پایانی عمر خود را با بیماری سرطان درگیر بود یکی دو ماهی بعد از ضبط و اجرای این ترانه در ۲۴ آبان‌ماه ۱۳۴۷ درگذشت.
شفیعی کدکنی: بوسه‌های باران (مجموعه ترانه‌ها)
«محمدرضا شفیعی کدکنی» در گستره‌ی ادبیات پژوهشگر است و در سرودن شعر نیز دستی توانا دارد. ترانه‌سرا نیست. به کلام دیگر، او تا به حال شعری برای اجرا به شکل ترانه نسروده است. آنچه بر اساس سروده‌های او توسط خوانندگان مختلف خوانده شده، همه از سر انتخاب و ذوقِ هنرمندانی بوده است که کلام کدکنی را برای ترانه‌شان برگزیده‌اند. سروده‌ی «بوسه‌ی باران» از آن دست است.