دستم رفت روی زنگ و صداشو توی راهرو شنیدم. خودمو عقب کشیدم و ترسیدم. رو پاهام ایستادم. متوجهٔ پنجره‌ای که کنار در بود شدم. یه صدایی از توش می‌اومد. در باز شد. یه خانم سی ساله که قدش بلند بود. صورتم سرخ شد. تا حالا یه زنو اینقد از نزدیک ندیده بودم.
بایگانی دسته: داستان‌خوانی
عباس پهلوان ـ شب عروسی بابام
«جونم واستون بگه، بابام با این‌دفعه، دو شبه که تو زندگی‌ش «صبح پادشاهی» رو می‌بینه! مقصودم اینه که رسما تو حجله عروسی می‌ره. اما دفعه سوم‌شه که زن می‌گیره. یعنی معصومه، زن سوم بابامه! خدا سایه‌اش رو از سر ما کم نکنه، خیال نمی‌کنم حالا حالاها بابام خودشو از تک و تا بندازه.»
یادبود «فردین» در سالگشت نبودن او
محمدعلی فردین ۱۸ فروردین سال ۱۳۷۹ در تهران درگذشت. مراسم خاک‌سپاری او یکی از به‌یادماندنی‌ترین بدرقه‌هایی بود که مردم در وداع با هنرمند محبوب خود نشان دادند. شرکت انبوه مردم در این مراسم، و در میان آنها، جوانانی با لباس‌های منقش به تصویر فردین، نسلی که بعد از انقلاب و کنار ماندن فردین از سینما به‌دنیا آمده بود؛ پرسشی تازه شد برای اهل تحقیق در مسائل و مقولات مربوط به جامعه‌شناسی اجتماعی.
هوشنگ حسامی ـ خاطرهٔ سفرهٔ عید مادر
. . . و سال را همچنین با یاد عزیزانی که جایشان خالی، اما گرمی حضورشان در یاد و خاطرات ما زنده و روشن است به پایان می‌بریم. یاد آن‌هایی که دوست می‌داشتیم‌شان و کنارمان نیستند گرامی.
دلتنگستان ـ عید یعنی: زندگی (وبلاگخوانی)
«اینجا عید هم گران است، هم نایاب است. جنس‌ش هم مرغوب نیست. نه طعم دارد، نه رنگ و نه بوی سر پل تجریش را می‌دهد. یادم باشد این بار که به خانه آمدم، مقداری عید بیاورم. برای زندگی لازم است. عید یعنی زندگی.»
زری نعیمی ـ شکلات (دوستی که «تا» نداره)
« شکُلات »
نوشته: زری نعیمی
با صدای: راوی حکایت باقی
اجرا: پنجشنبه ۲۹ شهریور ۱۳۸۶
بهروز وثوقی ـ نخستین عشق (از کتاب زندگی‌نامه)
«بهروز وثوقی» و «پوری بنائی» در نمایی از فیلم «قیصر»
شاید اگر نه همه، ولی اکثر ما پدیدۀ «نخستین عشق» را در گذشتۀ نوجوانی و جوانی‌مان به نوعی تجربه کرده باشیم. عشقی که رد خاطرۀ پاک و معصومش هنوز هم در گذر یاد و خاطرات ما باقی مانده. تجربۀ نخستین عشق «بهروز وثوقی» را به‌نقل از کتاب زندگی‌نامۀ او بشنوید!
جمال میرصادقی ـ این برف، این برف لعنتی!
«این برف، این برف لعنتی»
نوشته‌ی: جمال میرصادقی
با صدای: راوی حکایت باقی
اجرا: پنجشنبه ۹ بهمن ۱۳۸۲
کیومرث پور احمد ـ عشق ممنوع (کودکی نیمه‌تمام)
خانوادۀ صباحی که قوم و خویش پدر بودند روز سوم عید از شیراز رسیدند اصفهان و دیدارها تازه شد. آنها تا سیزده فروردین مهمان ما بودند.
آقای صباحی با پدر، طوبی خانم ـ همسر صباحی ـ با مادر و دو پسر بزرگ صباحی با برادرها، هر کدام جفت خود را پیدا کرده بودند و سرگرمی‌های خود را داشتند. گلچهره دختر آقای صباحی مانده بود بین من و خواهرم. گلچهره ده ساله بود، من یازده ساله، خواهرم نه ساله. گلچهره کلاس چهارم بود. من کلاس پنجم، خواهرم کلاس سوم. . .
کیومرث پور احمد ـ شهرزاد قصه‌گو (کودکی نیمه‌تمام)
شهرزاد قصه‌گوی ما، کم دست‌و دل باز نبود. به‌جز داستان‌های شب، داستان‌های دیگری هم روایت می‌کرد که هر یک در جای خود دنیای دیگرتری می‌ساخت برای ما. دنیای «جانی‌دالر» که می‌توانستی با رمز و رازهایش همراه شوی، سرنخ تبهکاری‌ها را بگیری و بروی جلو و کشف کنی که واقعا جانی‌دالر از کجا فهمید. . .؟»
کیومرث پور احمد ـ پیروزی بُزرگ (کودکی نیمه‌تمام)
خانم عاطفی، عامل پیوند من شد با رادیو و برنامۀ کودک رادیو و مسابقه‌های آن. یک‌بار سوال مسابقۀ برنامۀ کودک در بارۀ حیوانی بود که شاخ‌های بلند پیچ‌پیچ دارد و در جنگل زندگی می‌کند. گوینده که سوال را مطرح کرد، فریاد کشیدم «گوزن!».
کیومرث پور احمد ـ پرده بسته می‌شود (کودکی نیمه‌تمام)
در کتاب‌های درسی چیزکی از شاهنامه و بوستان و گلستان آمده بود که تصور می‌کردم این‌ها کتاب‌هایی بوده است که حالا دیگر نیست. و همین مقدارش باقی مانده است که در فارسی ما هست.
کیومرث پور احمد ـ سنتور (کودکی نیمه‌تمام)
اصلا نمی‌توانستم تصور کنم توی گونی کنفی که معمولا کله‌قندو پیاز و سیب‌زمینی می‌ریزند، چه چیز ممکن است باشد. آهسته و با احتیاط در گونی را باز کرد؛ جعبه‌ای شکیل و چوبی بیرون آورد. ویلن نبود. ویلن را قبلا دیده بودم. ولی می‌دانستم یک جور ساز است. سنتور بود. درش را باز کرد. به سیم‌هایش دست کشید. مضراب‌ها را برداشت و نواخت. معلوم بود تمرین داشته است. .
شازده کوچولو (با صدا و اجرای: ایرج گرگین)
از داستان «شازده کوچولو»، چند ترجمه و دو اجرای نمایشنامه‌ای وجود دارد. یکی با ترجمه و صدای «احمد شاملو»، با عنوان «مسافر کوچولو»، و دیگری با اجرای «ایرج گرگین» در مقام راوی داستان.
از «ایرج گرگین» باید در فرصتی بهتر، بیشتر از این‌ها نوشت. امروز اما به یادبودش، صدایش را در روایت «شازده کوچولو» او از آنتوان دوسنت اگزوپری بشنوید!
خاطره‌نوشته‌ی طنزی از: هادی خُرسندی
شبی که من کاج شدم
نوشته: «هادی خرسندی»
با صدای: راوی حکایت باقی
تاریخ اجرا: ۱۵ دی ۱۳۷۹
نیمایوشیج ـ آهو و پرنده‌ها (بهروز وثوقی، اسفندیار منفردزاده)
راستش اینکه اگر این یک‌قلم از کارهای «اسفندیار منفردزاده» از قلم می‌افتاد، مطلب «یادمان هفتاد سالگی او» به قلم من که «راوی حکایت باقی» باشم چیزی کم داشت. [+]
صادق چوبک ـ مهپاره (روز بیستم)
روز بیستم: (پایان)
[ . . . ]
شهزاده آنانگارا را دید ردایی نیلی با یلی به رنگ پر طاووس ـ مرصع به سنگ‌های خورشید زرد ـ بر تن و تاج مُکللی بر سر دارد. چون پادشاه را بدید، از تخت به زیر آمد و او را پیشباز کرد و با نگرانی شاه را نگریست. رنگ رخسارش سرخ شد و با حالتی آشفته، به سوی تخت بازگشت و بر آن نشست.
[ . . . ]
ناگهان شهزاده از روی تخت برخاست و به شادی بانگ برآورد که: «ای خردمند! تو خود دریافتی.»
[ . . . ]
در زیر نور مهتاب ـ پهلو به پهلو ـ آهسته اسب می‌راندند. شاه بر اسبی سپید و شهزاده بر بادپایی سیاه سوار بودند، همچون دو آیت از لیل و نهار.
صادق چوبک ـ مهپاره (روز نوزدهم)
روز نوزدهم:
داستان کریتا کریتا
[ . . . ]
شهزاده را دیدند ردایی زربفت با یلی فیروزه نشان بر تن و تاجی مکلل بر سر، بر سریر نشسته است. با دیدگانی که اندوه و شادی در آن با هم می‌جنگیدند شاه را نگریست.
[ . . . ]
شهزاده این بگفت و برخاست. نظری بر شاه انداخت که چیزی به‌جز نگاه نمی‌نمود. و بیرون شد.
[ . . . ]
در راه، پادشاه، «راساکوشا» را گفت: «دوست من! زیبایی این زن بی‌مانند چون ماری مرا بگزید و هم اکنون زهر آن وجاهت در من کاری شد. دو روز دیگر از زندگی من بیشتر نمانده. بی‌شک، واپسین پاسخی که به تو خواهد داد، حکم اعدام من است و این پاسخ را هم خواهد داد. هوشمندی او چون کاردی ات بُرنده که نه تنها گره‌ی مشکل‌ها را می‌گشاید، بلکه دل مرا نیز سوراخ می‌کُند.»
صادق چوبک ـ مهپاره (روز هجدهم)
روز هیجدهم:
داستان عشق و مرگ
[ . . . ]
شهزاده را دیدند ردایی لعل‌گون و یلی مروارید نشان بر تن و تاجی مکلل بر سر، بر تخت نشسته است. شهزاده به شاه نگاهی انداخت و سرش مانند شاخ گلی خم شد.
[ . . . ]
شهزاده این بگفت و نگاهی غمگین به شاه انداخت و از در بیرون شد . .
[ . . . ]
در راه، پادشاه، «راساکوشا» را گفت: «دوست من! کار من اکنون تمام است و اینک آغاز فرجام من است. بیش از سه روز برایم نمانده و تردید نیست که این سه روز دیگر نیز مانند روزهای پیش، تباه خواهد شد، همچون روزگار من. . .آنگاه آفتاب زندگیم ـ برای همیشه ـ غروب خواهد کرد. افسوس، سرنوشت خود را در نگاه غمگینی یافتم که نگارم بدرقه‌ی راهم کرد. نگاهش مانند نگاه غزالی رمیده بود. ای کاش تا بدین اندازه هوشمند و زیبا نبود! این دانایی و زیبایی اوست که مرا به ورطه‌ی نیستی می‌کشاند. اینک، تصویر را به دور افکن که جان مرا می‌سوزاند.»
صادق چوبک ـ مهپاره (روز هفدهم)
روز هفدهم:
داستان خواب‌دیدن پادشاه
[ . . . ]
شهزاده را دیدند ردایی سُرخ‌گون و یلی کهربا نشان بر تن و تاجی مُکلل بر سر، بر سریر نشسته است. شهزاده با دیدگانی برافروخته از بی‌خوابی دوش، شاه را نگریست و شاه . . .
[ . . . ]
شهزاده این بگفت و با دیدگانی اشک‌بار به پادشاه نگریست و برخاست و از در بیرون شد . . .
[ . . . ]
در راه، پادشاه، «راساکوشا» را گفت: «دوست من! اکنون، بیش از چهار روز نمانده. آشکار است که این زن بر ما پیروز خواهد شد. زیرا تیر پرسش‌های پُر مکرت چنان به سوی خود تو باز می‌گردد که گویی شهزاده به جای یلی مرصع، زرهی بر تن دارد که تیرهای تو بر تن او کارگر نیست. اکنون دیگر شهد خوش‌گوار این تصویر به کام من شرنگ گشته و امید دیدن بامداد فردا را از من ربوده است.»
صادق چوبک ـ مهپاره (روز شانزدهم)
روز شانزدهم:
داستان گوهری در کام اژدها
[ . . . ]
او را دیدند ردایی به رنگ مروارید خاکستری با یلی عقیق‌نشان بر تن و تاجی مکلل بر سر، بر تخت نشسته است. شهزاده شرمگین نگاهی بر پادشاه انداخت و . . .
[ . . . ]
شهزاده این بگفت و برخاست و آهی بلند برکشید و به شاه نگریست و از در بیرون شد . . .
[ . . . ]
در راه، پادشاه، «راساکوشا» را گفت: «دوست من! شک نیست که بر هوش شهزاده چیره نتوانیم شد و به ناچار ناکام خواهیم ماند. اگر خطا نکنم، با آن آهی که از دل برکشید، پیامی برای من فرستاد. اندیشه‌ی هجران او هوش مرا ربوده است. من سرنوشت خود را می‌دانم. نفرین بر آن تصویر شوم و صورتگری که آن را پرداخته! هم‌اکنون می‌دانم که تفاوت تصویر با دلدار من، از زمین تا آسمان است.»
صادق چوبک ـ مهپاره (روز پانزدهم)
روز پانزدهم:
داستان نیلوفر و زنبور عسل
[ . . . ]
شهزاده را دیدند ردایی به رنگ مس با یلی سیمگون بر تن و تاج مُکللی بر سر، بر تخت نشسته است. چون شاه را دید، دیدگانش بدرخشید و شاه واله‌ی زیبایی او . . .
[ . . . ]
شهزاده این بگفت و برخاست و بی آنکه به پادشاه بنگرد، از در بیرون شد.
[ . . . ]
در راه، پادشاه، «راساکوشا» را گفت: «دوست من! هرچند بر اثر پاسخ‌های شهزاده، بیش از شش روز برای ما باقی نمانده، اما پاسخ امروز او به تمام دوران سلطنت من می‌ارزید. اکنون تو را می بخشم. پریشان‌حالی او ـ به هنگام سخن گفتن ـ قلب مرا به دو نیم کرد. اگر دل و جرأت می‌داشتم، می‌گفتم که او را بر من گوشه‌ی چشمی است. اما بگو من چگونه بار فراق بر دوش کشم؟ اکنون دیگر تصویر در نظرم، یکسره رنگ باخته و به جای آنکه تب و تاب مرا فرو نشاند، بر رنج و محنتم می‌افزاید.»
صادق چوبک ـ مهپاره (روز چهاردهم)
روز چهاردهم:
داستان لب‌های سُرخ
[ . . . ]
شهزاده را دیدند ردایی سیم بفت با یلی مرصع به یاقوت کبود بر تن و تاج مُکللی بر سر، بر تخت نشسته است. شهزاده پادشاه را که دید، در پستانش جنبشی پدید آمد و شاه . . .
[ . . . ]
شهزاده این بگفت و از جای برخاست و با نگاهی آرزومند، پادشاه را نگریست و از در بیرون شد و . . .
[ . . . ]
در راه، پادشاه، «راساکوشا» را گفت: «. . . در تمام جهان، لبانی به سرخی لب‌های دلدار من، یافت می‌نشود. اما افسوس که لبخند شیرین او به کام من شرنگ می‌ریزد؛ اکنون، هفت روز بیشتر نداریم و اندیشه‌ی از دست دادن او مانند زهری است که آلوده به شهد زیبایی او، به کام من می‌ریزد. من دیگر این تصویر را هم دوست ندارم، زیرا مرا به سخره می‌گیرد و به گمانم تا روز دیگر، جانم به لب خواهد رسید.»
صادق چوبک ـ مهپاره (روز سیزدهم)
روز سیزدهم:
داستان شکار سراب
[ . . . ]
شهزاده را دیدند ردایی زعفرانی رنگ با یلی یاقوت‌نشان بر تن و تاجی مُکلل بر سر، بر سریر نشسته است. شهزاده به دیدن شاه، رنگ باخت و شاه . . .
[ . . . ]
شهزاده این بگفت و برخاست و پادشاه را دردمندانه نگریست و آرام از در برون رفت و . . .
[ . . . ]
در راه، پادشاه، «راساکوشا» را گفت: «دوست من! این روز نیز از دست بشد. هشت روز دیگر بیش نمانده. روز به روز، ساعات فراق من و شهزاده سهمناک‌تر و لحظات جدایی دردناک‌تر می‌شود. تصویر نیز چون ماهی در دل من غروب می‌کُند، و از آن در هراسم که جان مرا در تاریکی و تنهایی رها کند. اگر بدانم که او برای همیشه از آن من خواهد شد، تحمل فراق و جدایی کنونی سهل است.»
صادق چوبک ـ مهپاره (روز دوازدهم)
روز دوازدهم:
داستان پیل و مور
[ . . . ]
شهزاده را دیدند ردایی سرخگون با یلی گوهرنشان بر تن و تاجی مُکلل بر سر، بر تخت نشسته است. شهزاده با شوقی اندک، خم شد تا آمدن پادشاه را ببیند.
[ . . . ]
شهزاده این بگفت و برخاست و افسوس‌کنان شاه را نگریست و به آرامی از در بیرون شد و . . .
صادق چوبک ـ مهپاره (روز یازدهم)
روز یازدهم:
داستان مُلای سالوس
[ . . . ]
شهزاده را دیدند ردایی زمردین با یلی سنگماه نشان بر تن و تاج مُکللی بر سر، بر تخت نشسته است. شاه را به مهربانی نگریست.
[ . . . ]
شهزاده این بگفت و برخاست. در حالی که پای رفتن نداشت، از در بیرون شد و . . .
[ . . . ]
در راه، پادشاه، «راساکوشا» را گفت: «دوست من! اگرچه زیبایی دلدار من مجذوبم کرده که دیگر به حکایت‌های تو نمی‌پردازم، اما این هست که دانایی‌اش بر همه‌ی آدمیان برتری دارد و تو نیز نتوانستی او را بشکنی. یازده روز از دست برفت و بیش از ده روز باقی نداریم. وای بر تو اگر او را فراچنگ نیاورم! دیدی که نگاهش مهربانتر و گاهِ رفتن، جان‌خراش‌تر می‌شود و بدبختانه تأثیر تصویر در آرامش بخشیدن به من نیز کمتر می شود و امید زنده ماندن تا فردا نیست.»
صادق چوبک ـ مهپاره (روز دهم)
روز دهم:
داستان پهلوان و جانور دست‌آموز
[ . . . ]
شهزاده را دیدند با ردایی سیمگون با یلی مرصع به لعل بنفش بر تن و تاج مکللی بر سر، بر سریر نشسته است. پادشاه را نگریست و نفسی بلند برکشید.
[ . . . ]
شهزاده این بگفت و برخاست و با دشواری، آهنگ رفتن کرد. نگاه سرزنش‌آمیزی بر شاه افکند و . . .
[ . . . ]
در راه، پادشاه، «راساکوشا» را گفت: «دوست من! هرچند شهزاده هنوز به دام پرسش‌های تو گرفتار نیامده و ده روز به هدر رفته، اما اگر حکایت امروز را این چنین کوتاه نمی‌کردی، هر آینه تو را می‌بخشیدم. داستان آنچنان کوتاه بود که هنوز آغاز نشده، پایان گرفت و اکنون نه تنها دیدار دلپذیر من با دلدار بس کوتاه ماند، بل من همچون تشنه‌ای هستم که هنوز سیراب نشده، توان انتظارم به سر آمده است. دست‌کم حکایت‌های خود را درازتر کُن تا من از دیدار محبوب سیراب شوم، ورنه کارم زار است. اکنون باید به یاری تصویری که در برابر زیبایی شهزاده، هر دم از اثرش کاسته می‌شود، شب فراق را به روز آورم.»
صادق چوبک ـ مهپاره (روز نهم)
روز نهم:
داستان زن پشیمان
[ . . . ]
شهزاده را دیدند ردایی ارغوانی و یلی زربفت بر تن و تاجی مُکلل بر سر، بر تخت آرمیده است. شاه را با رویی گشاده و شادان نگریست.
[ . . . ]
چون سخن شهزاده به پایان رسید، برخاست و با نگاهی اندوهبار به پادشاه، از در بیرون شد و . . .
[ . . . ]
در راه، پادشاه، «راساکوشا» را گفت: «دوست من! نُه روز از دست برفت و اکنون دیگر من می‌ترسم. بدان اگر محبوبه از دست برود، تو را نخواهم بخشید. این‌بار نگاهی دگرگونه داشت. مهربان بود، اما گویی او نیز مانند من از درد فراق اندوهگین است. جای آن است که با مکر و حیله، به دامش اندازی و نیرنگی سازی تا او در پاسخ درماند. من نیز به یاری این تصویر می کوشم تا روز دیگر، آرامش خود را نگاهدارم.»
صادق چوبک ـ مهپاره (روز هشتم)
روز هشتم:
داستان زائر و رود گنگ
[ . . . ]
شهزاده را دیدند که ردایی به رنگ زعفران و یلی لعل‌نشان به تن و تاجی مکلل بر سر، بر تخت نشسته است. چون شاه به درون آمد، شهزاده بر وی لبخند زد و . . .
[ . . . ]
شهزاده این بگفت و به پادشاه لبخندی زد و از در بیرون شد و . . .
[ . . . ]
در راه، پادشاه، «راساکوشا» را گفت: «اگرچه دلدار پرسش تو را پاسخ گفت و هشت روز از دست برفت، اما به شُکرانه‌ی لبخندی که به روی من زد، تو را می‌بخشم. لبخند او روشنی‌بخش جانم بود؛ همچون قوی زیبایی که زیر تابش نور آفتاب، بر دریاچه «ماناسا»، شناور باشد. افسوس که این تصویر نیز دیگر تا بامداد آرامبخش روح من نتواند بود.»
صادق چوبک ـ مهپاره (روز هفتم)
روز هفتم:
داستان زاهد سالوس و دختر پادشاه
[ . . . ]
شهزاده را دیدند ردایی نیلگون با یلی گوهر نشان بر تن و تاج مُکللی بر سر، بر سریر نشسته است. شهزاده با دیدن شاه، آهی از دل برآورد و . . .
[ . . . ]
شهزاده این بگفت و نگاهی گویا به پادشاه انداخت و از جای برخاست و بیرون شد و . . .
[ . . . ]
در راه، پادشاه، «راساکوشا» را گفت: «اگرچه دلدار من پرسش تو را پاسخ گفت و هفت روز از دست برفت، اما به خاطر ترشرویی او تو را می‌بخشم. ترشرویی او مانند نرمه‌موج تیرهای بود که بر سطح دریا بلغزد. بی‌گمان می‌خواست مرا در طلب خویش پایدار بگذارد. هرچند که گنجینه‌ای است از دانایی، اما همین دانایی اوست که از دسترس دورش می‌دارد. بدبختانه، حتی تصویر او هم دیگر در دوران فراق، مایه آرامش من نخواهد بود.»
صادق چوبک ـ مهپاره (روز ششم)
روز ششم:
داستان سه ملکه
[ . . . ]
شهزاده را دیدند ردایی به رنگ سرخ خونین و یلی مُرصع به مرواریدهای شیرگون بر تن و تاج مُلکل بر سر، چشم به راه پادشاه، بر سریر نشسته است. . .
[ . . . ]
چون سخن شهزاده به پایان رسید، برخاست و با نگاهی حاکی از تأسف و اندوه، بیرون رفت و . . .
[ . . . ]
در راه، پادشاه، «راساکوشا» را گفت: «دوست من! دیدی که شهزاده باز هم تو را شکست داد و اکنون شش روز از دست برفت؟ اما باکی نیست و من تو را می‌بخشم. بدان سبب تو را می‌بخشم که حکایت تو باعث شد دلدار من بتواند هوش و دانایی خود را آشکار کند. او با نگاه اندوهباری که بر من افکند، دلم را با خود بُرد. حتی با وجود این تصویر هم نمی‌دانم چگونه بار سنگین فراق او را تاب آرم.»
صادق چوبک ـ مهپاره (روز پنجم)
روز پنجم:
داستان زر بانو
[ . . . ]
شهزاده را دیدند ردایی به رنگ سرخ روشن با یلی زُمرد نشان بر تن و تاجی مُکلل به گوهر بر سر، بر تخت نشسته است. چون شاه را دید، پس از اندک درنگی، دیده از او برگرفت و . . .
[ . . . ]
شهزاده از جا برخاست و با چشمانی نمناک، به شاه نگریست و از در بیرون شد . . .
[ . . . ]
در راه، پادشاه، «راساکوشا» را گفت: «دوست من! هرچند شهزاده این بار هم پرسش تو را پاسخ گفت و پنجمین روز نیز از دست بشد، اما تو را به خاطر قطره اشکی که هنگام رفتن، از دیده‌ی شهزاده فرو چکید، می‌بخشم. این دانه اشک مانند شبنمی بود که بر گـُل نیلوفر آبی بنشیند. اگر این تصویر نبود، من تا بامداد زنده نمی‌ماندم.»
صادق چوبک ـ مهپاره (روز چهارم)
روز چهارم:
داستان دو برهمن توأمان
[ . . . ]
شهزاده را دیدند ردایی از پوست سمور و یلی دست‌دوزی شده و مُرصع به یاقوتِ کبود بر تن و تاجی یاقوت‌نشان بر سر، بر تخت نشسته است. این بار، با مهربانی به شاه نگریست و . . .
[ . . . ]
شهزاده این بگفت و از جای برخاست و روانه شد. اما هنگام رفتن، سر را چرخی داد و از روی شانه به شاه نگاه کرد و به‌روی او لبخندی زد و از در بیرون بیرون شد و . . .
[ . . . ]
در راه، پادشاه، «راساکوشا» را گفت: «دوست من! اگرچه محبوبه‌ی من پرسش تو را پاسخ گفت و چهارمین روز نیز از دست بشد، اما برای آن لبخندی که گاهِ رفتن بر من افشاند، تو را می‌بخشم. همان‌گونه که ماهتاب بر جنگل نور می‌پاشد، لبخند او بر روح غمزده‌ی من نورفشانی می‌کُند. تنها این تصویر است که مرا زنده نگاه می‌دارد.»
صادق چوبک ـ مهپاره (روز سوم)
روز سوم:
داستان نوزاد راجه
[ . . . ]
شهزاده را دیدند ردایی زرد رنگ و یلی الماس‌دوزی بر تن و تاجی الماس‌نشان بر سر، بر تخت نشسته است. آن ملکه‌ی حُسن، نیم‌نگاهی به شاه انداخت و . . .
[ . . . ]
آنگاه شهزاده برخاست و آهنگ رفتن کرد و در حال، برگشت و نگاهی به شاه انداخت و از در بیرون شد و . . .
[ . . . ]
در راه، پادشاه، «راساکوشا» را گفت: «دوست من! باز به پرسش تو پاسخ داده شد و سه روز از دست برفت. اما تو را برای نگاهی که شهزاده، گاهِ رفتن، بر من انداخت، می‌بخشم. وای که هنگام رفتن چگونه دل مرا به‌دام کشید! اگر این تصویر نبود تا به یاری‌اش، بار فراق را تاب آرم، نرگز روشنی روز را نمی‌دیدم.»
صادق چوبک ـ مهپاره (روز دوم)
روز دوم:
داستان گاوهای برهمن
[ . . . ]
شهزاده را دیدند ردایی سرخ و یلی مُروارید دوزی‌شده بر تن و تاج مروارید نشانی بر سر، بر تخت نشسته است. نگاهی بر شاه انداخت و پادشاه واله‌ی زیبایی او ـ بی‌آنکه سخنی گوید ـ در کُرسی خود فرو شد.
[ . . . ]
شهزاده این بگفت و از جای برخاست. نگاهی به شاه انداخت و بیرون رفت و دل شاه را نیز با خود ببُرد. . .
در راه بازگشت، شاه، «راساکوشا» را گفت: «دوست من! هر چند شهزاده پُرسش تو را پاسخ گفت و روزی دیگر از دست رفت، به‌خاطر نگاهی که هنگام رفتن بر من انداخت، تو را می‌بخشم. وای که نگاه سردش همچون قطره‌های باران که بر سرزمین‌های تشته و تفته ببارد، دل مرا خُنک کرد و اگر به‌خاطر این تصویر نبود، شام را به بام نمی‌بُردم.»
صادق چوبک ـ مهپاره (روز نخست)
روز نخست:
داستان گانشا و چارواکا
[ . . . ]
شهزاده را دیدند بر تختِ زرین نشسته، با ردایی سبزگون به رنگ آب دریا بر دوش و یلی مرجان‌نشان بر تن؛ چونان آیت «لاکشمی» [الهه‌ی بخت و ثروت] که تازه از دریا بیرون شده باشد. با چشمانی کشیده به گونه‌ی شانه‌های عسل، و مژگانی سخت سُرمه‌ناک و لبانی چون شنگرف. و آغوش معطر به بوی سندل و کمربندی زرین در میان باریک و دستواره‌ها و پایواره‌های زرین به دست و پا و کف هر دو پا به شنگرف آغشته و بر تارکِ موی شبگونش، نیمتاجی زرین به گونه‌ی ماری خفته با چشمانی از یاقوت و زبانی از زمُرد.
شهزاده از زیر درخشش جمال خود، نیم نگاهی سرزنش‌بار به پادشاه انداخت و در دم، دیده از او برگرفت و پیش از آنکه مهلت سخن گفتن به او بدهد، گفت: «معما را بگویید.»
شهزاده از جای برخاست و بی‌آنکه به شاه بنگرد، با تکانِ دستی او را مُرخص کرد و خود بیرون شد و دلِ پادشاه را نیز با خود ببُرد. . .
صادق چوبک ـ مهپاره (آفرینش زن)
فریننده‌ی جهان چون به خلقت زن رسید، دید آنچه مصالح سفت و سخت برای خلقت آدمی لازم است در کار آفرینش مرد به‌کار بُرده و دیگر چیزی نمانده. در کار خود واله گشت و پس از اندیشه بسیار، چنین کرد:
گردی عارض، از ماه و تراش تن، از پیچک و چسبندگی، از پاپیتال و لرزش اندام، از گیاه و نازکی، از نی و شکوفایی، از گُل و سبکی، از برگ و پیچ‌وتاب، از خرطوم پیل و چشم، از غزال و نیشِ نگاه، از زنبور عسل و شادی، از نیزه‌ی نور خورشید و گریه، از ابر و سبک‌سری، از نسیم و بُزدلی، از خرگوش و غرور، از طاووس و نرمی، از آغوش طوطی و سختی، از خاره و شیرینی، از انگبین و سنگدلی، از پلنگ و گرمی، از آتش و سردی، از برف و پُرگویی، از زاغ و زاری، از فاخته و دو رویی، از لک‌لک و وفا، از مُرغابی نر گرفت و به هم سرشت و از او زن ساخت و به مردش سپرد.
پس از هفته‌ای، مرد نزد خدا آمد و گفت: «خدایا! این موجودی که به من داده‌ای، زندگی را بر من تباه کرده. پیشه‌اش پُرگویی است، هیچ‌گاه مرا به خود وا نمی‌گذارد، آزارم می‌دهد، می‌خواهد همیشه نوازشش کُنم، می‌خواهد همیشه سرگرمش بسازم، بی‌خود می‌گرید، تنها کارش بیکاری است. آمده‌ام او را پس بدهم، زیرا زندگی با او برایم امکان‌پذیر نیست. او را از من بازستان.»
خدا گفت: «باشد.» و زن را پس گرفت.
صادق چوبک ـ مهپاره (سوریاکانتا و صورتگر)
گشایش داستان (بخش اول)
سوریاکانتا و صورتگر
در روزگار کهن، پادشاهی بود «سوریاکانتا» نام که تنها یک چیز برایش ناشناس مانده بود و آن زن بود و عشق زن. روزی، صورتگری به آن شهر آمد. از دیدنی‌ها و شگفتی‌ها و شنیدنی‌های شهر پرسید. او را گفتند: «شگفت‌ترین همه، کار پادشاه است. او را با زنان هیچ کاری نیست و چنان از زنان طاووس‌وش می‌گریزد که از ماران.»
صورتگر گفت: «ترتیبی دهید که پادشاه مرا به حضور بپذیرد، دیگر کارها را خود دانم.» چون صورتگر شاه را بدید، گفت: «شاها! خواهش من این است که اجازت فرمایی تا از چهره‌ی تو تصویری بسازم.» شاه او را گفت: «نخست، نمونه‌ای از کار خود به من نشان.»
پس، صورتگر تصویرهایی را که از کسان ـ در سرزمین‌های گوناگون جهان ـ کشیده بود، به پادشاه عرضه کرد و پنهانی، تصویر زنی زیباروی را در میان‌شان گذاشت. شاه تصویرها را یک‌به‌یک می‌نگریست. ناگاه، تصویر زن هویدا شد. چون چشم شاه بر آن افتاد، از هوش برفت.
صادق چوبک ـ مهپاره (یادداشت مترجم فارسی کتاب)
در اواخر پائیز ۱۳۲۰ شمسی، زنده‌یاد استاد «مسعود فرزاد» هنگامی که از ایران به انگلستان کوچ می‌کرد، متن انگلیسی «مهپاره» را به من داد و فرمود:« این کتاب به زیبایی غزلی است از حافظ و من خود می‌خواستم آن را ترجمه کنم که نرسیدم. تو آن را ترجمه کن.»
سال‌ها گذشت و من از ایران به اروپا و از آن‌جا به آمریکا آمدم و «مهپاره» با من بود. زمستان ۱۳۶۵ کتاب را بازخواندم و آن را گنجی یافتم و از آنکه پیش‌تر به ترجمه‌اش دست نزده بودم، شرمسار شدم. پس تصمیم به ترجمهی آن کردم.
هنوز هفت داستان از آن را ترجمه نکرده بودم که مصیبتی بس بزرگ بر من افتاد و آن بلای نابینائی بود؛ و این ضایعه‌ای بود مصیبت‌بار که زندگی مرا بسوخت. قلم و دفتر و آنچه خواندنی و نوشتنی بود، از زندگی من بیرون شد. (یادداشت صادق چوبک بر ترجمهی فارسی «مهپاره») [+]
صادق چوبک ـ مهپاره (یادداشت مترجم انگلیسی کتاب)
در یکی از افسانه‌های قدیمی هندو آمده‌است که خدایان و اهریمنان با هم نشستند و بر آن شدند تا جوهر حیات جاویدان را به‌دست آورند. بدین منظور، به متلاطم ساختن اقیانوس شیر پرداختند. سپس ادویه از گیاهانی بر آن پاشیدند و با اهرم کوه «ماندارا» آن را به هم زدند تا آنکه جوهر زندگی با چیزهای دیگر به‌دست آوردند. یکی از آنها «ماه» بود که آن را خدای گیاهان می‌نامند. در زبان سانسکریت، جنسیت «ماه» و «خورشید»، ـ هر دو ـ «نر» است، نه «نر» و «ماده». شاعران هندو هرگاه بخواهند در آثار خود، ماه مادینه‌ای به‌کار برند، قرص ماه را شانزده پاره می‌کنند و پاره‌ای از آن را به نام «زن» برمی‌گزینند. از این روست که زن زیبا را «مهپاره» گویند.
صادق چوبک ـ مهپاره (داستان‌های عشقی هندو)
مهپاره
داستان‌های عشقی هندو
ترجمه از متن سانسکریت
ترجمه به انگلیسی:
ف. و. بین
ترجمه از انگلیسی:
صادق چوبک
چاپ اول: زمستان ۱۳۷۰
انتشارات نیلوفر ـ تهران
هوشنگ مرادی کرمانی ـ تسبیح (قصه‌های مجید)
چرخ خیاطی (خاطره‌نوشته‌ای از: پرویز دوائی)
« چرخ خیاطی »
خاطره‌نوشته‌ای از: پرویز دوائی
از کتاب «ایستگاه آبشار»
با صدای: راوی حکایت باقی
اجرا: چهارشنبه ۱۴ آبان ۱۳۸۲
ختنهٔ ممد (خاطره‌نوشته‌ای از: پرویز دوائی)
«ختنهٔ ممد»
خاطره‌نوشته‌ای از: پرویز دوائی
از کتاب «ایستگاه آبشار»
با صدای: راوی حکایت باقی
اجرا: چهارشنبه ۲۱ آبان ۱۳۸۲
طیفور بطائی ـ ماجراهای آقای چوخ بخت‌یوخ (بخش سوم)
طرح از: داریوش رادپور
«ماجراهای آقای چوخ بخت یوخ»
بخش سوم
نوشته‌ی: طیفور بطائی
با صدای: راوی حکایت باقی
اجرا: دوشنبه ۱۴ مهر ۱۳۸۲
طیفور بطائی ـ ماجراهای آقای چوخ بخت‌یوخ (بخش دوم)
طرح از: داریوش رادپور
«ماجراهای آقای چوخ بخت یوخ»
بخش دوم
نوشته‌ی: طیفور بطائی
با صدای: راوی حکایت باقی
اجرا: دوشنبه ۱۴ مهر ۱۳۸۲
طیفور بطائی ـ ماجراهای آقای چوخ بخت‌یوخ (بخش اول)
طرح از: داریوش رادپور
«ژان لوگ گودار» فرانسوی یکی از اولین کسانی بود که در مقام کارگردان، «سینمای آوانگارد» یا «پیشرو» را در تاریخ سینما پایه‌گذاری کرد. جمله‌ای معروف از اوست که گفته: «هر داستان باید که شروع، نقطۀ اوج و پایانی داشته باشد، ولی لزوما اینطور نیست که این سه به همین ترتیب و پشت سر هم بیایند.»
ولی راستش را بخواهید بعضی حکایات است که انگار بایستی آنها را از اول اولش گفت. مثلا همین داستان نیمه بلند «آقای چوخ بخت‌یوخ» به روایت «طیفور بطائی» از انتشارات «اندیشه» در شهر گوتنبرگ سوئد.
کیومرث پور احمد ـ روز اول دبستان (کودکی نیمه‌تمام)
«اولین روز مدرسه»
خاطره‌نوشته‌ای از: کیومرث پوراحمد
از فصل پنجم کتاب «کودکی نیمه‌تمام»
با صدای: راوی حکایت باقی
اجرا: سه شنبه اول مهر ۱۳۸۲
وبلاگخوانی (وبلاگ دلتنگستان) آمریکار
احمد محمود ـ در تاریکی
« در تاریکی »
نوشتۀ «احمد محمود»
با صدای: روای حکایت باقی
اجرا: چهارشنبه ۳۰ مهر ۱۳۸۲