یادی از «سیمین آرین» و ترانه‌هایش

سیمین آرین جواد لشگری

از خوانندگان خوش‌صدا در سالهای ۱۳۳۸ تا ۱۳۴۱ یکی هم «سیمین آرین» بود. استعداد او را در خوانندگی «جواد لشگری» کشف کرده و به رادیو آورده بود. در مجموعه ترانه‌هایی که از سه سال فعالیت هنری سیمین آرین در دست است تقریبا همه از ساخته‌های این آهنگساز نام‌آشناست که با اشعار ترانه‌سراهای به‌نامی چون بیژن ترقی،‌ معینی کرمانشاهی، نواب صفا و کریم فکور همراه است.

با این‌همه اما سیمین آرین نه تنها در بین مردم و علاقمندان به موسیقی ایرانی چندان شناخته‌شده نیست که متاسفانه هیچ اطلاعات قابل استنادی هم از او در جایی ثبت و ضبط نشده است.
باری از آنجا که ما راوی حکایت‌های از یادرفته هستیم و سیمین آرین از آندست هنرمندانی‌ که می‌رود تا از خاطرها فراموش شود در جعبه موسیقی این صفحه ترانه‌هایی که با صدای این خواننده موجود است را جمع‌آوری کردیم تا نگویند که از یاد فراموشانند.

سیمین آرین مجله آسیای جوان

یادداشت راوی حکایت باقی:

● برخلاف خوانندگانی که در آن سالها به بهانه و مناسبت‌های مختلف تصاویرشان در مطبوعات چاپ می‌شد، از سیمین آرین عکسهای زیادی در دست نیست. در جستجوی پیشینه‌ی هنری یا معرفی این خواننده اما به تصویری از او بر جلد مجله‌ «آسیای جوان» شماره ۵۶۷ به تاریخ چهارشنبه ۳۱ خرداد ۱۳۳۴۰ برخوردم. مطلبی که در رابطه با این عکس در نشریه چاپ شده مربوط به اجرای ترانه‌ا‌ی به‌نام «خداحافظ» با شعری از معینی کرمانشاهی است. «منبع الهام این ترانه زندگی هنرمندانی‌ست که روزی در اوج شهرت بودند و اکنون کم‌کم از یاد می‌روند». در این گزارش می‌خوانیم: «در طی یک‌سال و نیمی که از شروع کار سیمین آرین در رادیو گذشته؛ او ۳۴ ترانه خوانده است که همه از ساخته‌های جواد لشگری است؛ و ترانه خداحافظ از نظر او زیباترین ترانه‌ای‌ است که تا کنون خوانده است.» چند ماه بعد از انتشار این گزارش و پخش ترانه‌ی «خداحافظ» سیمین آرین از عالم هنر خداحافظی می‌کند و تمام.

● در توضیح علت کناره‌گیری و پایان کار «سیمین آرین» طبق معمول در فضای مجازی نظرات نامعتبر و غیرقابل استنادی منتشر شده از جمله «مخالفت همسر او با کار خوانندگی ایشان!»
البته معلوم نیست گوینده یا نویسنده‌ی این مطلب کیست و از کجا آن را آورده است. ولی در کنار این حرفهای بی‌اعتبار البته حدس و گمانه‌ای هم وجود دارد و آن این‌که: در آغاز دهه‌ی چهل مدیران رادیو تصمیم می‌گیرند در پرداخت حقوق و سفارش کار، خوانندگان و نوازندگان را بر اساس کیفیت صدا، اجرا و توانایی‌هایشان درجه‌بندی کنند. خوانندگانی چون مرضیه، دلکش، پوران و الهه «خوانندگان درجه یک»، و خوانندگانی چون «یاسیمن» و «سیمین آرین» در رده‌های پایین‌تر قرار می‌گیرند. با استناد به مطبوعات آن سالها این شکل از طبقه‌بندی خوانندگان موجب نارضایتی هنرمندانی از جمله «دلکش» می‌شود و او مشخصا به اجحافی که در این رده‌بندی به «یاسمین» شده اعتراض می‌کند که البته به جایی نمی‌رسد؛ با وجود این اما در جایی حمایتی از سیمین آرین دیده نمی‌شود. احتمالا در این مقطع است که این خواننده ـ اگر نگوییم از کار کنار گذاشته می‌شود ـ خود بی‌سروصدا از عالم هنر خداحافظی می‌کند.

● بر اساس آنچه که در گزارش مجله آسیای جوان نوشته شده: سیمین آرین صدای خوشی داشته و در جشن‌های مدرسه و مجالس خانوادگی از او می‌خواسته‌اند آوازی بخواند. در یکی از همین مهمانی‌های خانوادگی‌ست که جواد لشگری صدای او را می‌شنود و استعدادی که برای خوانندگی دارد را درمی‌یابد. «از روز بعد، آهنگساز هنرمند در صدد جلب پدر و مادر سیمین‌خانم برای پرداختن فرزندشان به کارهای هنری برآمد و همراه خود او را به عالم هنر برد و پایش را به رادیو گشود. در اداره رادیو، زیر نظر آقای مشیر همایون شهردار امتحانی از او به‌عمل آمد و بر اثر موفقیت در این امتحان فورا حکم استخدام به دستش داده شد.»
در زمان این مصاحبه که یک‌سال و نیم از شروع به کار سیمین آرین می‌گذرد، او ۳۴ ترانه خوانده که همه از ساخته‌های جواد لشگری است. در دو کتاب «صد آهنگ» و «نوای دل، نغمه‌های دل‌انگیز استاد جواد لشگری» که شامل متن اشعار، نام ترانه‌سرایان و نُت آثار این آهنگساز است، به ۲۸ ترانه با صدای سیمین آرین اشاره شده است، ولی در فضای مجازی، (و البته بدون ذکر منبع و مأخذ) تعداد ترانه‌ها را ۵۲ آهنگ هم نوشته‌اند. از این تعداد اما حدود ده ـ پانزده ترانه در دست است که در جعبه موسیقی بالا جمع‌آوری شده است. شما هم اگر ترانه‌های دیگری از این خواننده سراغ دارید خبر دهید تا به این مجموعه اضافه شود.

سیمین آرین رادیو ایران

● چهارم اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۴۰ فرح پهلوی به مناسبت سالروز تاسیس رادیو در ایران ضمن بازدید از اداره و تشکیلات رادیو در میدان ارک، با جمعی از خوانندگان زن و مرد هم دیدار می‌کند. دو عکس از این مراسم در دست است. در جمع خوانندگان زن (یاسمین، شمس، پروین و الهه) سیمین آرین هم حضور دارد، اما از بازی‌های روزگار این‌که چهره‌ی او در هر دو عکس آنچنان که باید روشن و مشخص نیست. از این‌رو کسانی در فضای مجازی به حدس و گمان او را به اشتباه «پوران» تشخیص داده و معرفی کرده‌اند.

* * *

error: Content is protected !!