پوراندخت (پوری) سلطانی و «مرتضی کیوان» در ۲۷ خرداد ۱۳۳۳ ازدواج کردند. دوم شهریور ماه دستگیر شدند و ۲۷ مهر سال همان‌سال مرتضی کیوان اعدام شد. [زندگی زناشویی «پوری» و «مرتضا» فقط ۶۹ روز بود.] او، پنج ماه بعد از اعدام کیوان در زندان ماند و پس از آزادی [اسفند ماه ۱۳۳۳]، دو سال در بستر بیماری بود.
در تکمیل مطالب مربوط به «مرتضی کیوان» به تصویری از کارت ورود به «کتابخانهٔ مجلس شورای ملی» که برای «پوری سلطانی» صادر شده رسیدم. تاریخ صدور آن پنجم دی‌ماه ۱۳۳۴ است. یک‌سال بعد از آزادی او از زندان.
با اینکه آن‌سال‌ها ماشین سوزن منگنه هم بود، عکس را روی کارت پرچ کرده‌اند. شاید برای اینکه عکس با تصویر دیگری عوض نشود. بهرحال کتابخانهٔ مجلس شورای ملی است؛ مجموعه‌ای از اسناد تاریخی و گنجینه‌ای از تنها نسخه‌ٔ باقی‌مانده از کتاب‌های خطی و معتبر. پروانهٔ ورود به آنجا را به هر کس نمی‌دهند؛ «پوری سلطانی» اما به لحاظ رشتهٔ تحصیلی و کار کتابداری‌اش این کارت را دارد.
در عکس روی کارت، «پوری» سیاه‌پوش است؛ با نگاهی راه کشیده و غمبار. تصویر اوست، ولی «حضور» ندارد. در جای خوبی از یک خاطره انگار جا مانده باشد. جهت صورتش به سمتی است که انگار دلزده به شیر و شمیشر و تاج و خورشید بالای سرش پشت کرده است.
یادم آمد همین نگاه حسرت‌بار و اندوهگین این بانوی سیاه‌پوش را در عکسی دیگری از او دیده‌ام. شاید هر دو تصویر در یک روز برداشته شده باشد. نمی‌دانم! شاید هم هر دو، یک تصویر است که لابد به دلیلی موهای او را در آن دیگری به سیاهی قلم پوشانده‌اند. در هر شکل آنچه در هر دو، یکی‌ست؛ حالت نگاه پوری است.
رد نگاه راه کشیدهٔ پوری از دید من به «کیوان» می‌رسد. «از مرتضا سخن می‌گویم.» اگر حتی راهشان راه ما نیست، ولی یادشان حتما یادمان باشد.
* * *
یاد «مرتضی کیوان» در این سایت:
● احمد شاملو: آن روز (صدای شاعر)
● مهدی اخوان‌ثالث: هستن (صدای شاعر)
● سیاوش کسرایی: پاییز درو (صدای شاعر)
● احمد شاملو: عشق عمومی (صدای شاعر)
● احمد شاملو: یاد آر! از عموهایت. (صدای شاعر)
● مرتضی کیوان: واپسین نامه، پیش از ساعت اعدام
● هوشنگ ابتهاج: «کیوان» ستاره بود. (صدای شاعر)
● احمد شاملو: سال اشک «پوری» سال خون «مرتضا»
● هوشنگ ابتهاج: سروستان (صدا و دست‌نوشتهٔ شاعر)
● هوشنگ ابتهاج: بوسه [صدای پای دوست] (صدای شاعر)
● سال اشک پوری (کارت عضویت کتابخانهٔ «پوری سلطانی»)
● مرتضی کیوان و پیرامونیان او (عکس و کارت عضویت کتابخانه)
● «مرتضی کیوان» و «پوری سلطانی» ۱۰ تیر ماه ۱۳۳۳ (عکس و تاریخ)
● «مرتضی کیوان» و «پوری سلطانی» ۱۷ تیر ماه ۱۳۳۳ (عکس و تاریخ)
* * *