منظومهٔ بلند «پریا» اول‌بار در مجموعهٔ «هوای تازه» به‌چاپ رسید. با جمله‌ای بر پیشانی آن که پیشکش شعر از سوی شاعر بود. «به فاطی ابطحی کوچک، و رقص معصومانهٔ عروسک‌های شعرش».
این «فاطی کوچولو» اما که بود؟ دخترکی که نامش بر بلندای یکی از سروده‌های برجستهٔ روزگار اسطوره‌سازی و اسطوره‌پردازی نشسته بود. شما البته می‌دانید، ولی سالهای سال برای هزاران هزار خوانندهٔ شعر «پریا» یک معما بوده است. او کیست؟
فاطی کوچولو [فاطمه ابطحی] فرزند «فروغ شهاب»، یکی از زنان برجستهٔ دوران خویش و از پیشگامان آموزش و پرورش پیش‌دبستانی در ایران است. فروغ شهاب، خود دختر «میرزا یحیی دولت‌آبادی» یکی از روشنفکران دوران مشروسه و بنیانگذار مدارس و مؤسسات فرهنگی و از نخستین نویسندگان کتاب‌های درسی در ایران است. (شعر «صبح» در کتاب فارسی قدیم از سروده‌های اوست: شب تاریک رفت و آمد روز، وه چه روزی، چو بخت من پیروز) خانهٔ فروغ شهاب در محلهٔ قلهکِ تهران محل دیدار روشنفکران آن روزگار از جمله احمد شاملو بود.
فاطمه ابطحی در خاطراتش از آن ایام می‌گوید:
«خانهٔ ما محل رفت و آمد خیلی از آدمهای سرشناس بود که از دوستان مادر و پدر من بودند. کودکی ما که چندین خواهر و برادر بودیم میان این آدمهای سرشناس می‌گذشت. از میان این آدم‌بزرگ‌ها تنها چند نفری به بچه‌ها توجه داشتند. دیگران اصلا به بچه‌ها اعتنا نمی‌کردند. در این میان احمد شاملو بیش از دیگران به بچه‌ها توجه داشت از همه آنهایى که میآمدند و می‌رفتند او در خاطرم مانده؛ چون می‌دانست با بچهاى که من باشم چطور رفتار کند. مثلاً یک شب چند فشفشه داشتم و می‌خواستم روشنشان کنم و کمک لازم داشتم. اما همه در کار خود بودند و هیچ کس به حال من توجهى نداشت. من گریه را سر دادم که آقاى شاملو به دادم رسید. همه را از اطاق بیرون کرد، چراغها را خاموش کرد و فشفشهها را یکى یکى برایم روشن کرد که زیبایى آن لحظهها را همیشه به یاد دارم.
بهرحال نمی‌دانم چه تاثیری روی ذهن او گذاشتم که او شعرش را به من تقدیم کرد. آن موقع فکر کنم کلاس دوم دبستان بودم. از این موضوع هنگامی باخبر شدم که کتاب چاپ شد. مثل دیگران، این کار در زندگی من خیلی تاثیر گذاشت. به‌طوری که همیشه وقتی که می‌خواستند من را به دیگری معرفی کنند، این موضوع را یادآوری می‌کردند. یادم می‌آید یک‌روز در دبیرستان، خانم مدیر که می‌خواست من را در سر صف تشویق کند و جایزه بدهد، در معرفی گفت: این همان کسی است که شاملو شعر «پریا» را به او تقدیم کرده.»
برگرفته از:
⊕ گفت‌وگو فاطمه ابطحی با مؤسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان، تهران، دی‌ماه ۱۳۸۱
⊕ مجلهٔ فرهنگی هنری «بُخارا»، شمارهٔ ۶۶، اول مهرماه ۱۳۸۷
پی‌نوشت:
فاطمه ابطحی، امروز خود نویسنده و مترجم کتاب‌های فراوانی در گسترهٔ ادبیات کودک و نوجوان است. نمایشنامهٔ مشهور «حسن و خانم‌حنا» از جمله کارهای اوست.
* * *
در بارهٔ شعر «پریا» در این سایت:
● «فاطی ابطحی کوچک» کیست!؟
● منظومهٔ «پریا» همراه با توضیحات شاعر
● متن کامل منظومهٔ «پریا» (صدای شاعری)
● مجموعه ترانه‌های «پریا» (جعبه موسیقی)
* * *
آثار «احمد شاملو» در سایت «راوی حکایت باقی»
* * *