پیوند و دوست بودن بعضیها با هم شاید چندان بازتابی بیرونی نداشته باشد، خودشان اما از علاقه، ارادت و اندازههای دلبستگیهایشان نسبت به هم آگاه هستند. نمونهاش میتواند «احمد شاملو» باشد در پیوند دوستانهاش با خانوادهٔ سه نفرهٔ «پرویز شاپور»، «فروغ فرخزاد» و فرزند آنها «کامیار شاپور».
اگر قرار باشد از تمام آنچه که شاملو سروده و در دست ماست فقط پنج شعر بسیار مشهور را که برای همگان آشناست انتخاب کنیم، به باور من، دو سروده از آن پنج شعر، یکی «مرثیه» است که در رثای «فروغ فرخزاد» سروده، [+] و دیگری شعر «افق روشن» که به «کامیار شاپور» تقدیم شده است. [+] کتاب مجموعه اشعار «هوای تازه» را احمد شاملو در چاپ دوم به «پرویز شاپور» تقدیم کرده است.
همانطور که به تاریخ روز و ماه و سال [۲۱ خرداد ۱۳۴۶] میدانیم، اولین طنز نوشتههای کوتاه پرویز شاپور را احمد شاملو در «مجلهٔ خوشه» به چاپ رساند و نام «کاریکلماتور» بر آن گذاشت.
چندی پیش داشتم عکسهای شاملو را در آرشیو مرتب میکردم، رسیدم به این عکس از او. غول زیبای شعر معاصر ایران، سپیدموی و سرخپوش، بعد از قطع پاروی صندلی چرخدار، در حال نوشتن چیزی. عکاس این عکس را نمیدانم کیست، ولی در همین تصویر، بر دیوار پشت سر او در قابی ساده عکسی سیاه و سفید از شاعر دیده میشود که میدانم کارهای مشهور دکتر «هادی شفائیه» است.
این بود تا امروز که از حُسن اتفاق در یادنوشتههای استاد شفائیه که با عنوان «بدون رتوش» در نشریهٔ «دفتر هنر» بهچاپ میرسد حکایت این عکس آویخته بر دیوار را خواندم و به روایت تازهای از رفاقت «شاملو» و «شاپور» رسیدم.
دکتر هادی شفائیه مینویسد:
«در یکی از سالهای دههٔ چهل قرار بود تالار قندریز (تهران) نمایشگاهی گروهی عکس برگزار کند. از من هم دعوت کردند. من با پنج پرترهٔ سیاه و سفید در ابعاد ۵۰ در ۶۰ که یکی از آنها تکچهرهٔ احمد شاملو بود در این نمایشگاه شرکت کردم.
روزی یک نفر که آشنا نبود و نمیشناختم به آتلیهٔ عکاسی من آمد. قیافهٔ جالبی داشت: ریشی عظیم با موهای برافراشتهٔ سر. خودش را معرفی کرد: «پرویز شاپور». قبلا او را ندیده بودم. (اگر دیده بودم حتما که آن سر و ریش فراموشم نمیشد.) قیمت پُرترهٔ شاملو را که در نمایشگاه ارائه کرده بودم سوال کرد، و یک چاپ از آن را سفارش داد. بعدها فهمیدم که برای کادو و هدیه دادن به شاملو بوده است.»
بدون رتوش، خاطرات هادی شفائیه، دفتر هنر، ویژهٔ سه تفنگدار طنز ایران، شمارهٔ ۱۹، فروردین ۱۳۸۸، صفحهٔ ۲۹۳۳ [+]
پُرتره«احمد شاملو» (هادی شفائیه) در تصاویر دیگر:
• «آیدا» و پرترهٔ «احمد شاملو» (عکس از سودابه قاسملو)
• بازتاب تصویر «آیدا» در پُرترهٔ «احمد شاملو»
* * *
بازگشت به فهرست یادگارهای ماندگار دکتر «هادی شفائیه»
* * *