سوسن: مخروبه

سوسن مخروبه

مثال مرغکی آواره ای غم
به دشت سینه‌ی من پرگشودی
به سقف کلبه‌ی ویرانه‌ی دل
گرفتی آشیان آنجا غنودی

بگو ای غم! سرایی جز دلِ من
چنین مخروبه آیا دیده بودی!؟
تو که مأوا در این ویرانه کردی
ز صحاحبخانه‌اش پرسیده بودی!؟

نمی‌پرسی ز من پیش از تو ای غم
چه کس در خلوتِ‌ دل آشیان داشت
چه کس بود و چرا رفت؟ و کجا رفت؟
چه جایی بهتر از اینجا نشان داشت!؟

تو می‌دانی که آیا این دلِ‌ من
زمانی چون بهاری باصفا بود
دلی سرمست از شوقِ‌ محبت
دلی آکنده از مهر و وفا بود

مرو ای غم که بی‌تو این دلِ من
چو فانوسی شکسته، سوت و کور است
مرا بی‌همزبان مگذار، مگذر
که با شادی، دلم بس دور دور است

* * *
یادمان «سوسن» به روایت «راوی حکایت باقی»

* * *

عبدالوهاب شهیدی: آرام جانم می‌رود

عبدالوهاب شهیدی ای کاروان آهسته ران

ای کاروان (آرام جانم می‌رود)
شعر: سعدی
آهنگ: جوادمعروفی
خواننده: عبدالوهاب شهیدی
برنامه شاخه گل شماره ۳۷۶

ای ساربان آهسته رو کآرام جانم می‌رود
وآن دل که با خود داشتم با دلستانم می‌رود

من مانده‌ام مهجور از او بیچاره و رنجور از او
گویی که نیشی دور از او در استخوانم می‌رود

گفتم به نیرنگ و فسون پنهان کنم ریش درون
پنهان نمی‌ماند که خون بر آستانم می‌رود

برگشت یار سرکشم بگذاشت عیشِ ناخوشم
چون مجمری پُر آتشم کز سر دُخانم می‌رود

با این همه بیدادِ او وان عهدِ بی‌بنیاد او
در سینه دارم یادِ او یا بر زبانم می‌رود

او می‌رود دامن‌کشان من زهرِ تنهایی چشان
دیگر مپرس از من نشان کز دل نشانم می‌رود

محمل بدار ای ساربان سودا مکُن با کاروان
کز عشق آن سروِ روان گویی روانم می‌رود

گفتم بگریم تا ابل چون خر فروماند به گل
وین نیز نتوانم که دل با کاروانم می‌رود

بازآی و بر چشمم نشین ای دلربای نازنین
کآشوب و فریاد از زمین بر آسمانم می‌رود

شب تا سحر می‌نغنوم و اندرزِ کس می‌نشنوم
این ره نه قاصد می‌روم کز کف عنانم می‌رود

صبر از وصالِ یارِ من برگشتن از دلدار من
گر چه نباشد کارِ من هم کار از آنم می‌رود

از رفتنِ جان از بدن گویند هر نوعی سخن
من خود به چشم خویشتن دیدم که جانم می‌رود

سعدی فغان از دستِ ما لایق نبود ای بی‌وفا
طاقت نمی‌دارم جفا کار از فغانم می‌رود

غزلهای سعدی به تصحیح دکتر غلامحسین یوسفی،‌ انتشارات سخن، چاپ اول،‌ ۱۳۸۵ صفحه ۳۰۷

* * *
مجموعه ترانه‌های «دیدم که جانم می‌رود»

* * *

منوچهر سخایی ـ رامش: بشنو، باور مکن!

منوچهر رامش بشنو باور مکن

بشنو، باور مکن
شعر: نظام فاطمی
آهنگ: عطاالله خرم
خوانندگان: منوچهر سخایی، رامش

منوچهر:
تو چو مرغ دریا ننشستی یک‌جا
ره موج هوس بگرفتی و بس
ز تو شکوه کجا برم که برابرم بنشسته‌‌ای
که زبان شکایتم به کرشمه‌ای همه بسته‌ای

رامش:
این شکوه‌ها دیگر مکُن
گل‌های عشق پرپر مکُن
تو شنیده اگر ز کسی
که به‌جز تو کُنم هوسی
بشنو، بشنو، بشنو، باور مکن!

منوچهر:
باورم نشود دگر
عهد من تو وفا کنی

رامش:
زین سخن من خسته‌ را
دل‌ شکسته چرا کنی؟
این شکوه‌ها دیگر مکُن
گل‌های عشق پرپر مکُن

هم‌خوان:
تو شنیده اگر ز کسی
که به‌جز تو کُنم هوسی
بشنو، بشنو، بشنو، باور مکن!

* * *

حمیرا: برای «روح‌انگیز»

حمیرا برای روح انگیز

حمیرا روح انگیز پرویز یاحقی

دل خون شد از امید و . . . (برای روح‌انگیز)
شعر: هلالی جغتایی
تنظیم و اجرا: پرویز یاحقی
خواننده: حمیرا

دل خون شد از امید و نشد یار، یار من
ای وای بر من و دل اميدوار من
ای سيل اشک خاک وجودم به باد ده
تا بر دل كسی ننشيند غبار من
از جور روزگار چه گويم كه در فراق
هم روز من سيه شد و هم روزگار من
زين پيش صبر بود دلم را،  قرار نيز
يا رب كجا شد آن همه صبر و قرار من؟
نزدیک شد كه خانه‌ی عمرم شود خراب
رحمی بكُن! ورنه خرابست كار من
گفتی برو هلالی و صبر اختيار كُن
وه چون كنم؟ كه نيست به كف اختيار من

* * *
روی جلد صفحه این ترانه را در اینجا ببینید

* * *

عارف: همیشه در قلب منی

عارف همیشه در قلب منی

یاد آن روزگاری که دمساز تو بودم
تو را می‌پرستیدم با تمامِ‌ وجودم
دردا که زیر و رو شد دنیای چون بهشتم
نفرین بر سرنوشتم، نفرین بر سرنوشتم

ای آرزوی جانم، بگذر بر آشیانم
در کام نامرادی از این بیش‌م میفکن
یاد عشق تو بُوَد همیشه در قلب من

امید از تو بُریدم شدم دیوانه از غم
در عین ناامیدی فراموشت نکردم
اکنون به حکم تقدیر زنم از دام تو پر
روم با دیده‌ی تر سوی دیار دگر

ای آرزوی جانم، بگذر بر آشیانم
بر دام نامرادی از این بیش‌م میفکن
یاد عشق تو بُوَد همیشه در قلب من

 

در سال ۱۳۴۷ فیلم “Artık Sevmeyeceğim” محصول سینمای ترکیه با بازیگری ترکان شورای و جونت آرکین اکران شد. در صحنه‌هایی از این فیلم سه ترانه با صدای خانم بلقیس اوزینر اجرا شده‌ بود. این فیلم در همان سال با نام «همیشه در قلب منی» در ایران دوبله‌ شد و به نمایش در آمد. کریم فکور که دستی توانا در گذاشتن کلام بر آهنگ‌ ترانه‌های خارجی داشت بر آهنگ ترانه‌هایی که در این فیلم خوانده شده نیز کلام فارسی گذاشت که با صدای رامش اجرا و ضبط شد. کمی بعدتر همین ترانه با تغییراتی در چند بیت با صدای عارف هم ضبط و به صورت صفحه‌ی گرامافون به بازار آمد

* * *
نمونه‌ی فارسی شده‌ی ترانه‌های مشهور

*‌ * *
روی جلد صفحه این ترانه را در اینجا ببینید

* * *

ویگن: لالایی

ویگن لالایی

لالا، لالا، لالایی
لالا، لالا، لالایی

ببار ای نم‌نمِ باران،
زمینِ خُشک را تَر کُن
سرودِ زندگی سَر کُن
دلم تنگه، دلم تنگه
سرودِ زندگی سَر کُن
دلم تنگه، دلم تنگه

بخواب!
بخواب ای دخترِ نازم
به روی سینه‌ی بازم
که همچونِ سینه‌ی سازم
همه‌ش سنگه، همش سنگه
که همچونِ سینه‌ی سازم
همه‌ش سنگه، همش سنگه

لالا، لالا، لالایی
لالا، لالا، لالایی

لالایی کُن مُرغکِ من، دنیا فسانه است
هر ناله‌ی شبگیر این گیتارِ محزون
اشکِ هزاران مُرغکِ بی‌آشیانه است

لالا، لالا، لالایی
لالا، لالا، لالایی

* * *
«لالایی» در ترانه‌های ایرانی (مجموعه ترانه‌ها)

* * *
روی جلد صفحه این ترانه را در اینجا ببینید

* * *

الهه: بنگ بنگ!

الهه بنگ بنگ

بنگ بنگ!
کلام: کریم فکور / خواننده: الهه
بر آهنگ ترانه: Bang Bang – Sonny Bono and Cher

بنگ بنگ!
شعر: کریم فکور
آهنگ: Sonny Bono
خواننده: الهه

چه گویم زان عهد شیرین،‌ خاطرات کودکی
بازی تیراندازی با سلاح موشکی
بنگ‌ بنگ! با این صدا، بنگ بنگ! تیر از هوا
بنگ بنگ! می‌شد رها، بنگ بنگ! در عالم خیال

من کودکی شیطان بودم، تو هم شاد و بی‌پروا
وقت بازی می‌گرفتی نشانه قلب مرا
بنگ‌ بنگ! با این صدا، بنگ بنگ! تیر از هوا
بنگ بنگ! می‌شد رها، بنگ بنگ! می‌دیدمت خوشحال

دارم از گذشته‌ها
خاطره‌ای جانفزا

گذشت آن دوران شیرین، دگرگون شد آن زمان
آورد تو را به یادم این صدایی از کودکان
بنگ‌ بنگ! با این صدا، بنگ بنگ! تیر از هوا
بنگ بنگ! می‌شد رها، بنگ بنگ! در عالم خیال

تو رفتی و من مانده‌ام اکنون ز شادی جدا
از آن زمان در گوش من باشد هنوز این صدا
بنگ‌ بنگ! با این صدا، بنگ بنگ! تیر از هوا
بنگ بنگ! می‌شد رها، بنگ بنگ! می‌دیدمت خوشحال

دارم از گذشته‌ها
خاطره‌ای جانفزا

* * *
نمونهٔ فارسی‌شدهٔ ترانه‌های مشهور

* * *

ویگن ـ دلکش: بیقرار

ویگن دلکش بی قرار

بیقرار
شعر: میرناصر شریفی
آهنگ: مهدی خالدی
ارکستر: عطاالله خُرم
خوانندگان: ویگن ـ دلکش

دلکش:
جز به تو من دلِ خود به کسی ندهم

ای گلِ من دلِ خود به خَسی ندهم

ویگن:
جلوه زندگی بود به روی تو
می‌کُنم هر کجا من جستجوی تو
عمرم را ای بنفشه موی لاله‌رو
بسته‌ام با دو دست خود به موی تو

دلکش:
ای گل من! به‌خدا، به‌خدا
نزنم قدم به راه دیگری

ویگن:
به‌خدا، به‌خدا
نکُنم هوای یار بهتری

دلکش:
به‌خدا، به‌خدا
نزنم به سینه جز تو گوهری

ویگن:
به‌خدا، به‌خدا
ندهم به جز تو دل به دلبری
* * *

فریدون فرخزاد: عاشقانه

فریدون فرخزاد عاشقانه

عاشقانه
کلام: ایرج جنتی‌عطایی / خواننده: فریدون فرخزاد
بر آهنگ: Für Elise قطعه‌ای برای پیانو از: Ludwig van Beethoven

تو با شکوه پاکِ مهربانی؛ عشقِ من، عشقِ من
چه می‌شود برای من بمانی؛ عشقِ من، عشقِ من
تو از کجا رسیدی ای همیشه کولیِ‌ دربدر
که بودنم به نابودی کشانی، عشقِ من، عشقِ من

من تشنه‌ام،‌ من تشنه‌ام ای چشمه‌ی جاودانه
تنِ مرا در بَر بگیر عاشقانه، عاشقانه
تو هستی که من هستم ای غرور بی‌کرانه
نگه کُن که می‌خندم کودکانه، کودکانه

با من بمان تا بماند شوقِ‌ بودن در وجودم
بمان با من تا بلرزد از نگاهت تار و پودم
تو هستی که من هستم ای غرور جاوادنه
نگه کُن که می‌خندم کودکانه، کودکانه

تو با شکوه پاکِ مهربانی؛ عشقِ من، عشقِ من
چه می‌شود برای من بمانی؛ عشقِ من، عشقِ من
تو از کجا رسیدی ای همیشه کولیِ‌ دربدر
که بودنم به نابودی کشانی، عشقِ من، عشقِ من

* * *
روی جلد صفحه این ترانه را در اینجا ببینید

* * *
نمونهٔ‌ فارسی‌شدهٔ‌ ترانه‌های مشهور

* * *

عباس مهرپویا: سرگردان

عباس مهرپویا سرگردان

سرگردان
شعر: مولانا
آهنگ: عباس مهرپویا
ارکستر: اروین موره (Erwin Muret)
خواننده: عباس مهرپویا

● ترانه‌شناسی عباس مهرپویا
● حکایت ترانه‌ی «مرگ قو» به روایت عباس مهرپویا
● حکایت ترانه‌ی «بستر ننگین رقیب» به روایت شهیار قنبری

*‌ * *

error: Content is protected !!