پیشینه‌ی سرودهای انقلابی در ایران به سالهای آغازین دهه‌ی پنجاه خورشیدی و سرودهای «کنفدراسیون جهانی محصلین و دانشجویان ایرانی» می‌رسد که روی چند صفحه‌ی گرامافون باقی مانده است.
در سالهای پایانی این دهه تا نیمه‌ی دهه‌ی شصت تولید و تکثیر سرودهایی از ایندست به اوج خود می‌رسد. (از سال ۱۳۵۸ تا سال ۱۳۶۵ «کارگاه صدا» [بعدا با نام «کارگاه هنر ایران»] بیش از ۲۰ نوار کاست منتشر کرد.)
سرایندگان اکثر این سرودها ناشناخته‌اند. بیشتر آنها حاصل تلاش یک یا چند زندانی سیاسی است در جهت تقویت روحیه‌ی دیگر هم‌بندان؛ و نشانه‌‌ای از همبستگی با هم در اجراهای گروهی. از آنجایی که در ساختن سرود شعر آن بر ملودی یا آهنگ مشخصی گذاشته می‌شود و در زندان چنین امکانی وجود ندارد، پس بناچار شعر را بر اساس آهنگ ترانه‌ای مشهور و گوش‌آشنا می‌‌گذاشتند.
در جعبه موسیقی این صفحه مجموعه‌ای از سرودهایی که شعر آن روی آهنگ ترانه‌های مشهور اجرا شده است را می‌شنوید.
پی‌نوشت:
یک: سرود مشهور «بهاران خجسته‌باد» را کرامت دانشیان بر شعری از عبدالله بهزادی ساخته بود. از اسفندیار منفردزاه شنیدم: «بنا به گفته‌ی هم‌بندی‌های دانشیان در زندان اوین، او این شعر را روی آهنگی از ترانه‌های حمیرا می‌خوانده است.» در واقع آهنگی که منفردزاده بعدا روی این شعر گذاشت و امروز می‌شنویم کاری مستقل و خلاقانه از خود این آهنگساز است.
دو: و همچنین ترانه‌هایی داریم که بعد از اجرا و انتشار [بی‌آنکه سراینده، سازنده آهنگ و یا خوانند‌ه‌ی ترانه چنین قصد و منظوری داشته باشند] در گردش‌های گروهی سمپات‌ها در کوه، و یا در زندان‌های سیاسی، توسط زندانیان آنقدر خوانده و تکرار شده، تا جایی که امروزه جزو «ترانه ـ سرودهای انقلابی» به‌حساب می‌آیند. از جمله این ترانه‌ها:
● «بی‌ستاره،» با صدای ویگن
● «غوغای ستارگان» با صدای پروین
● «مرا ببوس» با صدای حسن گلنراقی
● تصینف «مرغ سحر» سروده‌ی محمدتقی بهار
سوم: اصل سرودها را از کانال یوتیوپ Ramin برداشتم. سرودهای کنفدراسیون جهانی محصلین و دانشجویان ایرانی را در همین کانال می‌توانید در [اینجا] و [اینجا] و [اینجا] و [اینجا] بشنوید.
* * *
● تاریخچه‌ی سرود «سر اومد زمستون»
● تاریخچه‌ی سرود «بهاران خجسته‌باد!»
● «بلا چاو» از مردان پارتیزان تا زنان ایران
● ترانه ـ سرودهای جنبش «زن، زندگی، آزادی»
● کلام سرودهای انقلابی بر آهنگ ترانه‌های مشهور
* * *