زمانی هم عده‌ای از اهل ادب بر این باور بودند که «سرودن شعر برای ترانهشدن» کسر شأنِ شاعر است. این شاید از آن طعنه‌ی ایرج میرزا می‌آمد که به عارف قزوینی گفت: «تو شاعر نیستی، تصنیف‌سازی!»
برچسب: یادداشت‌های راوی
سرودههای سیمین بهبهانی در ترانه‌های ایرانی
سیمین بهبهانی را بیشتر با غزلهایش به یاد می‌آوریم. او اما در دوره‌ای از فعالیت‌های هنری خود ترانه هم سروده است. [در اینجا بشنوید.] جز این اما ترانه‌هایی هم هستند که حاصل ذوق‌ورزی آهنگسازانی است که با بهره از اشعار چاپ‌شده‌ی او ساخته‌اند. نمونه‌هایی از این ترانه‌ها را در جعبه موسیقی زیر بشنوید.
از «رودخونه‌ها» تا «شاه‌ماهی‌ها» با ترانه‌های «محمدعلی بهمنی»
در گفتگوها و مطالب مربوط به «ترانه‌سرایی در ایران معاصر» نام محمدعلی بهمنی را کمتر می‌شنویم یا به چشم می‌خورد؛ گرچه بخشی از ترانه‌های خاطره‌انگیزی که از سالهای دور به یاد داریم از سرودههای اوست. در جعبه موسیقی این صفحه چند ترانه از او در سالهای پیش از انقلاب را بشنوید.
ادامه خواندن از «رودخونه‌ها» تا «شاه‌ماهی‌ها» با ترانه‌های «محمدعلی بهمنی»
شهریار: شهد شعر (صدای شاعر)
در دیوان اشعار شهریار چند قطعه هم وجود دارد که او در پاسخ به نامه‌های دوستان یا دوستدارانش سروده است. از آن جمله دو شعر با عنوان «جواب نامه‌ی دختری به نام مینو» یکی با مطلع (رسید قاصدِ کوی وفا، کبوتر مینو / رساند نامه‌ی مهر و محبت‌آور مینو) و دیگری با مطلع (باز پیکم نامه از کوی یار آورده است / باز نقشی دلنشین از آن نگار آورده است)
احمد شاملو: لالایی برای بیداری
در سالهای اخیر سروده‌هایی از احمد شاملو به شکل ترانه با صدای خوانندگان مختلف اجرا شده است. این ترانه‌ها بیشتر اشعار مشهورتر شاملو و حاصل ذوق‌ورزی آهنگسازان علاقمند به این شاعر است. چرا که می‌دانیم احمد شاملو شعری برای ترانهشدن نسروده است.
هوشنگ ابتهاج: ستاره آهو (سهیلا گلستانی)
هوشنگ ابتهاج (سایه) را کمتر کسی است که نشناسد. شاعری غزل‌سرا که در سرودن اشعار نیمایی هم طبع و دستی توانا دارد. اما شاید بسیاری ندانند او سالها پیش سه ترانه هم برای اجرا شدن سروده است.
احمد شاملو: من و تو، درخت و بارون (مجموعه ترانه‌ها)
به زبان محاوره و شکسته‌نویسی «احمد شاملو» را در شعر، بیشتر با سروده‌هایی چون «پریا» و «قصه‌ی دخترای ننه دریا» به‌یاد داریم. خود او در این باره گفته است:
ادامه خواندن احمد شاملو: من و تو، درخت و بارون (مجموعه ترانه‌ها)
رقص پروانه (بیژن ترقی، پرویز یاحقی، تاجیک)
امروز (۲ فروردین) ۵۹ سال از اجرای ترانه «رقص پروانه» می‌گذرد. آهنگی در مایه‌ی ترانه‌های مردمی با صدای تاجیک که شعرش از بیژن ترقی و آهنگش را پرویز یاحقی ساخته بود. به قول حافظ «تو عمر خواه و صبوری» تا سال آینده در چنین روزی از شصت‌سالگی این ترانه برایتان بنویسم.
زنان در ترانه‌های زنان
در موسیقی ایرانی ترانه‌هایی با صدای زنان خواننده هست که برای زنی دیگر خوانده‌اند. زنان مورد خطاب در این ترانه‌ها اول «مادر» و بعد «فرزند دختر» است. شعر این ترانه‌ها را اما شاعران مرد سروده‌اند.
هوشنگ ابتهاج: تو تنها، من تنها (عبدالوهاب شهیدی)
حتما شما هم ترانه‌هایی شنیده‌اید که شعرش از هوشنگ ابتهاج است. «سایه» ترانه‌سرا نیست. در واقع آهنگسازی در ذوق‌ورزی خود سروده‌ای از او را انتخاب کرده، بر آن آهنگی ساخته و خواننده‌ای هم آن را اجرا کرده است. هوشنگ ابتهاج اما سه شعر را به قصد ترانهشدن سروده که یکی همین ترانه است. و او البته آهنگساز هم نیست. گرچه ملودی این ترانه را هم خود او ساخته است.
ادامه خواندن هوشنگ ابتهاج: تو تنها، من تنها (عبدالوهاب شهیدی)