یادی از فخری نیکزاد در اولین سالگشت درگذشت او

فخری نیکزاد

برنامه‌ی «ساقی‌نامه در ادب پارسی» در دهه پنجاه خورشیدی به‌صورت هفتگی روزهای جمعه از تلویزیون ملی ایران پخش می‌شد. تهیه کننده‌ی این برنامه بهمن بوستان و مجری فخری نیکزاد است. در این برنامه هنرمندانی چون کامران داروغه (کمانچه)، منصور نریمان (عود)، محمد موسوی (نی)،‌ محمود فرهنمد (تمبک) و محمدرضا شجریان (خواننده آواز) حضور دارند. از این برنامه که به «هفت شهر عشق» هم معروف بود ۱۸ قسمت پخش شده است.

● فایل شنیداری در این صفحه برگرفته و تبدیل‌شده از نسخه‌ی تصویری این برنامه در کانال خصوصی در یوتیوپ است. ویدیوی برنامه را در اینجا ببینید.

* * *

سیمین دانشور

سیمین دانشور

کانون نویسندگان ایران با همکاری انجمن روابط فرهنگی ایران و آلمان (انستیتو گوته)، از ۱۸ تا ۲۷ مهر ۱۳۵۶ مراسم شعرخوانی و سخنرانی برگزار کردند که به «ده شب» معروف شد. در اولین شب (۱۸ مهر ماه) نوبت سخنرانی سیمین دانشور بود.

سخنرانی «سیمین دانشور» در انستیتو گوته (شب اول)
● شعرخوانی «عمران صلاحی» در انستیتو گوته (شب دوم)
سخنرانی «بهرام بیضایی» در انستیتو گوته (شب سوم)
سخنرانی غلامحسین ساعدی در انستیتو گوته (شب چهارم)
● شعرخوانی «سعید سلطانپور» در انستیتو گوته (شب پنجم)
● شعرخوانی «نصرت رحمانی» در انستیتو گوته (شب هشتم)

* * *

شصت و شش سالگی «چاووشی» (مهدی اخوان‌ثالث)

مهدی اخوان ثالث چاووشی

مهدی اخوان‌ثالث «چاووشی» را در فروردین‌ماه سال ۱۳۳۵ سروده است. امسال [فروردین ۱۴۰۳] شصت و هشت سال از سرودن آن می‌گذرد. در طی این سالها بخش‌هایی از این سروده نیز به شکل ترانه با صدای خوانندگان مختلف اجرا شده است.

ادامه خواندن شصت و شش سالگی «چاووشی» (مهدی اخوان‌ثالث)

این «فردین» است که می‌خواند!

محمدعلی فردین در برنامه صبح جمعه با شما

شخصیت سینمایی محمدعلی فردین مجموعه‌ای از چهره و بازیگری خود او، چنگیز جلیلوند (دوبلور) و صدای ایرج در صحنه‌های آواز خواندن او بود. اگر در بخش دوبله‌ی فیلم ادای جملات و خنده‌های فردینی مشهور او از استادی چنگیز جلیلوند بود، در صحنه‌های آوازخوانی اما لب‌زدن دقیق و اجرای باورپذیر ترانه‌‌ای که قبلا با صدای ایرج ضبط شده بود، تسلط و توانایی خود فردین بود. این از آشنایی او با موسیقی، ترانه و زیر و بم خواندن آواز بود.
فروردین‌ماه سال ۱۳۵۳ (همین ماه در نیم‌قرن پیش!) فردین مهمان برنامه‌ی صبح جمعه با شما در رادیو ایران بود. در آن برنامه‌‌ او شنوندگان را با صدای آوازی که در بیات تُرک خواند غافلگیر کرد. هنرمندان همراه او در اجرای آن ترانه: سیمین آقارضی (قانون)، ناصر زرآبادی (ویلون) و امیر بیداریان (تنبک)، و مجری برنامه منوچهر نوذری بود.

توضیح عکس:
فروردین‌ماه سال ۱۳۵۳ ـ فردین در جمع دست‌اندرکاران برنامه‌ی «صبح جمعه با شما» در حیاط رادیو ایران واقع در میدان ارک تهران. از راست: ‎منوچهر نوذری، احمد قدکچیان، علی تابش، حسین امیرفضلی، ‎فروزنده اربابی، مهین بزرگی، ‎حسین مدنی (نویسنده قطعات نمایشی)، شاهرخ نادری (تهیه‌کننده برنامه)، محمدعلی فردین، حمید قنبری ، ‎مهین شهرجردی ، منیر امیر آسوری (مورین)، ‎مرتضی احمدی، عزت‌الله مقبلی.

● خط و خاطره‌ای از محمدعلی فردین در سفر کشتی‌گیران ایرانی به کشور سوئد
یادبود «فردین» در سالگشت نبودن او
● این «فردین» است که می‌خواند.

* * *

سیاوش کسرایی: آرش کمانگیر (صدای شاعر)

سیاوش کسرایی آرش کمانگیر

امروز (۲۳ اسفند ماه) منظومه‌ی «آرش کمانگیر» سروده‌ی سیاوش کسرایی ۶۵ ساله شد. در سالگشت سرایش این شعر ماندگار آن را با صدای شاعر بشنویم.

ادامه خواندن سیاوش کسرایی: آرش کمانگیر (صدای شاعر)

«سنگ صبور» به‌روایت «صادق هدایت» با صدای «بهروز وثوقی»

اسفندیار منفردزاده بهروز وثوقی

امروز (۲۰ اسفند ماه) سالروز تولد «بهروز وثوقی» است. بازیگری که توانایی‌اش در هنر دوبله و صدا پیشگی هم کم از نفش‌آفرینی‌هایش در سینما نیست. او چند سال پیش در همراهی با ایده‌ای از «اسفندیار منفردزاده» چند داستان کوتاه از نویسندگان معاصر را خواند که «قصه‌ی سنگ صبور» از صادق هدایت یکی از آنها بود. با شادباش و آرزوهای خوب برای او.

ادامه خواندن «سنگ صبور» به‌روایت «صادق هدایت» با صدای «بهروز وثوقی»

خنده‌ی «الهه» در فیلم «مردی که رنج می‌برد»

فیلم مردی که رنج می برد

سال ۱۳۳۶ فیلمی به نام «مردی که رنج می‌برد» نمایش داده شد که سناریست، کارگردان و بازیگر نقش اول آن محمدعلی جعفری و بازیگر مقابل او ایرن بود. در این فیلم بنا به ذائقه تماشاگران آن زمان چند صحنه آواز خوانی هم گنجانده شده بود. در یکی از صحنه‌ها الهه خواننده‌ی مشهور آن سالها ترانه «خنده،‌ خنده» را با شعری از کریم فکور اجرا می‌کند. نکته جالب و قابل توجه در این صحنه حضور مجید وفادار ـ آهنگساز این ترانه ـ در حال نواختن ویلون است.

 

یادداشت راوی:
● در فیلم «مردی که رنج می‌برد» همچنین ترانه‌ای با عنوان «ناله‌ها» بر اساس شعر «افسانه تلخ» سروده‌ی فروغ فرخزاد با صدای الهه و مینو جوان اجرا می‌شد. در باره‌ی این ترانه و آن اجرا [اینجا را ببینید.]
● در این فیلم صحنه‌ای دیدنی با دکور و ایده‌ای مبتکرانه از تنبک‌نوازی استاد حسین تهرانی هم وجود دارد که می‌توانید [در اینجا ببینید.]

* * *

ترانه‌شناسی حسن لشگری

حسن لشگری آهنگساز

در موسیقی ایرانی از بزرگ لشگری، جواد لشگری، منوچهر لشگری و حسن لشگری با عنوان «برادران لشگری» نام برده می‌شود. در جعبه موسیقی این صفحه مجموعه ترانه‌های حسن لشگری را می‌شنوید.

ادامه خواندن ترانه‌شناسی حسن لشگری

«حسین تهرانی» در فیلم «مردی که رنج می‌برد»

حسین تهرانی استاد تنبک

فیلم «مردی که رنج می‌برد» اولین ساخته‌ی سینمایی «محمدعلی جعفری» است که در سال ۱۳۳۶ به نمایش در آمد. فیلمنامه، کارگردانی و بازی نقش اول این فیلم هم با خود محمدعلی جعفری بود. در این فیلم بنا به ذائقه‌ی تماشاچی‌های آن زمان چند صحنه آوازخوانی هم گنجانده شده است. در یکی از این صحنه‌ها هم استاد حسین تهرانی قطعه‌ای را با تنبک همنواز و اجرا می‌کند.

نکته‌ی قابل توجه در این صحنه اول: دکور عظیمی به شکل تنبک که هفت نفر در آن جا گرفته و متحرک است؛ و بعد، ابتکار سوزاندن پوسته‌ی تنبک با مشعل و نمایان شدن نوازندگان در برابر تماشاگران است. با توجه به امکانات فیلمسازی در سال ۱۳۳۶ این ایده‌ای نو و کاری بس شگفت‌انگیز به حساب می‌آید.

 

در باره حسین تهرانی: «در خلوت غم» با صدای مرضیه

* * *

error: Content is protected !!