«سعید دبیری» به عنوان ترانهسرا کارنامهی پُر و پیمانی دارد. ترانههایش در کیفیت هم متنوع است. از زمستون [افشین مقدم]، فرنگیس [سیاوش قمیشی]، قلک چشات [سیمین غانم]، پرنده [گوگوش]، تا ترانهی «دوستت دارم» با صدای سوسن که به قول خودش «قافیه مافیه هم نداشت!» داستان چگونگی سرودن این ترانه را از زبان خود او بشنوید.
زمستون
شاعر: سعید دبیری
آهنگ: سیاوش قمیشی
تنظیمکنندهٔ آهنگ: واروژان
ترانهخوان: افشین مقدم
گفتهاند: گردو، گرد است؛ ولی هر گردی گردو نیست. حالا حکایت شعر ترانهی «زمستون» است با صدای «افشین مقدم»، که نه تنها در بعضی از صفحههای فیسبوکی، که دیدم در یکی از سایتهای تخصصی موسیقی هم نوشتهاند: ترانهسرا: مهدی اخوانثالث!!
بعد از ترانههای «زمستان» [اخوانثالث] که در پُست دیروز گذاشتم [+]، گفتم بد نیست امروز هم مجموعه ترانههای «زمستون» را بگذارم. بهرحال اینهم «زمستان» است، گرچه شعرش از «اخوانثالث» نیست.
«افشین مقدم»، از اعضای گروهی بود که در شروع فعالیت هنری خود، از جمله همراه با «داریوش اقبالی» و «کیوان» همخوانی میکرد. «داریوش» با کشف و ورود به مثلثی که ترانهسرایش «ایرج جنتیعطایی» و آهنگسازش «بابک بیات» بود، راه خود را از گروه جدا کرد و با اجرای ترانههایی که از جنس دیگر بود شهرت یافت.
نام «کیوان» را ازدواج او با «نادیا» که از رقصندهی معروف آن سالها بود سر زبانها انداخت، و «افشین مقدم» با اتفاق تصادف در جادهی شمال ایران که منجر به مرگ او شد.
از مجموعهٔ چند ترانهٔ مستقلی که «افشین» خوانده بود، دو ترانه، بیش از دیگر خواندههای او شهرت یافت. «آخرین طبیب»، که سالها بعد، «مهستی» آن را بازخوانی کرد و دیگری ترانهی «زمستون» با شعری از «سعید دبیری» و آهنگی از «سیاوش قمیشی».
از اتفاق منجر به مرگ خواننده که دلیل تاثر و توجه بیشتر مردم به ترانهی «زمستون» شد بگذریم، تنظیم درخشان «واروژان» از آهنگ این ترانه نیز دلیلی بر ماندگاری آن شد. آنچنان که بعدها مورد استقبال خوانندگان دیگر هم برای اجراهای دوباره قرار گرفت.
* * *
زمستون، تنِ عریونِ باغچه چون بیابون
درختا، با پاهای برهنه زیر بارون
نمیدونی تو که عاشق نبودی
چه سخته مرگِ گل برای گلدون
گل و گلدون چه شبها نشستن بیبهانه
واسه هم قصه گفتن عاشقانه
چه تلخه، چه تلخه، باید تنها بمونه قلب گلدون
مثل من که بیتو نشستم زیر بارونِ زمستون
زمستون، برای تو قشنگه پُشتِ شیشه
بهاره زمستونها برای تو همیشه
تو مثل من زمستونی نداری
که باشه لحظهی چشمانتظاری
گلدون، خالی ندیدی نشسته زیر بارون
گلای کاغذی داری تو گلدون
تو عاشق نبودی ببینی تلخ روزای جدایی
چه سخته، چه سخته بشینم بیتو با چشمای گریون
* * *
دوستت دارم
شعر: سعید دبیری
آهنگ: فتحالله ریاحی
خواننده: سوسن
دوسِت دارم میدونی که این کار دله
گناهِ من نیس، تقصیر دله
عشقِ تو دیوونم کرده، بیآشیونم کرده
نام تو نازنینم ورد زبونم گرده
عشقِ تو نازنینم شبگرد کوچههام کرد
تو میدونی فدات شم قلبت باهام چها کرد
این بازیِ زمونهس، آخه منم جوونم
همه میگن: «دیوونهس!» اینو خودم میدونم
همه میدونن که عاشقی کار دله
گناه من نیس، تقصیر دله
عشقِ تو دیوونم کرده، بیآشیونم کرده
نام تو نازنینم ورد زبونم گرده
♫ LP Cover ♫
* * *
حکایت ترانهی «دوستت دارم» به روایت «سعید دبیری»
* * *
یادمان «سوسن» به روایت «راوی حکایت باقی»
* * *
قلک چشات
شعر: سعید دبیری
آهنگ: فریبرز لاچینی
خواننده: سیمین غانم
تو همونی که تو رویام تو رو من خواب می دیدم
تو چشات آسمون و آفتاب و مهتاب میدیدم
زلفاتو شب میخره تا توی اون لونه کُنه
مث من صد تا دلو عاشق و دیوونه کُنه
تو اونی، همونی
از تو قُلکِ چشات، سکههای رنگارنگ
میریزه روی هوا با صدای خندههات
میشه از ستاره پُر آسمونِ رو سیا
تو اونی ، همونی
تو همونی اگه شب قصه بگی
چشم بیخوابمو پُر خواب میکُنی
تو همونی اگه با من بمونی
منو از آرزو سیراب میکُنی
تو اونی، همونی
♫ LP Cover ♫
* * *
عزیزم (با صدای امیر رسایی)
شعر: سعید دبیری
تنظیم آهنگ: محمود قراملکی
خواننده: بتی
عزیزم! جونم عزیزم! آه عزیزم!
واست جدایی چه آسونه!
شب کودکم نمیخوابه، مثل دلم بیتابه
عروسکش رو تاقچه مُرده، شیشهی چشماش پُر آبه
خاموش و سرده گهواره، از این جدایی بیزاره
عزیزم! جونم عزیزم! آه عزیزم! واست جدایی چه آسونه
عزیزم! عمر کوتاهِ غم دنیا رو کوچولوی من چه میدونه
چشام تا صبح رو دیواره، قاب عکست بیداره
دستای سردم از اشکام مرواریدِ غم بر میداره
پیرمردِ صبح روی ابر جای پاهاشو میذاره (!)
♫ LP Cover ♫
* * *
دختر چوپان
شعر: سعید دبیری
آهنگ: عطاالله خُرم
خواننده: عهدیه
* * *
کار و کسب و مشاغل در ترانههای ایرانی
* * *
عشق و عاشقی کهنه شده
شعر: سعید دبیری
آهنگ: فریبرز لاچینی
خواننده: استیو مایک
