نامه‌هایم را بده
شعر: جهانبخش پازوکی
آهنگ: جهانبخش پازوکی
خواننده: گوگوش
♫ LP Cover ♫
* * *
برچسب: گوگوش
گوگوش: دیگه نمی‌گم دوستت دارم
دیگه نمی‌گم دوستت دارم
شعر: شهیار قنبری
آهنگ: پرویز اتابکی
تنظیم: واروژان
خواننده: گوگوش
دیگه نمی‌گم دوستت دارم
می‌خوام اینو خوب بدونی
حالا که همش دروغ میگی
دیگه نمی‌خوام بمونی
چطور آخه می‌تونی بازم نگاه کُنی تو چشمام
بگی: «بی‌من می‌میری» ولی بخندی باز به حرفام
بدون جای انگشتای تو مونده هنوز رو دستام
اون نامه ها یاد اون روزا خیسه دیگه از اشکام
. . .
رو آسمون ستاره‌مون‌و کنار هم گذاشتیم
از زشتی کار زندگی اون روز خبر نداشتیم
. . .
می‌خوام یه روز عاشق بشی تا ببینی چی کشیدم
از عشق، به جز دلتنگی و غم دیگه چیزی ندیدم
من عاشق سپیده بودم اما به شب رسیدم
اشکی شدم از چشم دنیا آسون فرو چکیدم
. . .
ببین داره عشق تو ازم جوونیم‌و می‌گیره
برو، ولی بدون اون‌روز هرگز یادم نمی‌ره
دیگه نمی‌گم دوستت دارم
می‌خوام اینو خوب بدونی
حالا که همش دروغ میگی
دیگه نمی‌خوام بمونی
♫ LP Cover ♫
* * *
گوگوش: کی میدونه چی پیش میاد
گوگوش: قالیباف (ترانه فیلم)
قالیباف
شعر: نظام فاطمی
آهنگ: شهرام شاهوردی
خواننده: گوگوش
ترانه فیلم: قصاص
♫ LP Cover ♫
* * *
کار و کسب و مشاغل در ترانه‌های ایرانی
* * *
گوگوش: گل پشت و رو نداره
گوگوش: ایوای چه بد شد!
ایوای چه بد شد!
خواننده: گوگوش
یه یار باوفا داشتم
دوستش قد خدا داشتم
لپاش قرمز مثال خون
لباش نازک مثل قيطون
چه پایی داشت، چه دستی داشت
عجب چشای مستی داشت
با هم قول و قرار داشتیم
با هم قصد فرار داشتیم
نمی‌دونم چه پیش اومد، که یک شب زیر قولش زد
منو تنها گذاشت، ایوای چه بد شد!
روی حرفش پا گذاشت، ایوای چه بد شد!
یه شب وقتی که دست من، زدو گلدونِ گل افتاد
دلم در سینه زد فریاد، همین روزو گواهی داد
هنوز با خود میگم حالا، میآد از پله‌ها بالا
نگام می‌افته روی پرده، نه دیگه برنمی‌گرده
* * *
گوگوش: آسه برو، آسه بیا!
آسه برو، آسه بیا
شعر: نوذر پرنگ
آهنگ: عطاالله خرم
خواننده: گوگوش
آی که دلت خنده می‌خواد، از این لب مثل نبات
قربون اون چشم سیات، یه چیزی میگم بدت نیاد
وقتی میای خونه‌ی ما، آسته برو آسته بیا
کفشتو پای در بکن، حرفتو در گوشی بزن
می‌دونی دیوار موش داره، خوب آقا موشه گوش داره
نباید از جا در بری، زیاد با زلفام ور بری
بلند بلند تو حرف نزن، همسایه ها خبر می‌شن
قربون اون چشم سیات، یه چیزی میگم بدت نیاد
وقتی میای خونه‌ی ما، آسته برو آسته بیا
کفشتو پای در بکن، حرفتو در گوشی بزن
می‌دونی دیوار موش داره، خوب آقا موشه گوش داره
* * *
اصطلاحات زبان فارسی در ترانه‌های ایرانی
* * *
حمید قنبری ـ گوگوش: خواب بودم خواب می‌دیدم
خواب بودم خواب می‌دیدم
خوانندگان: حمید قنبری و گوگوش
خواب‌های رنگی دههٔ پنجاه
در دهۀ پنجاه ترانه‌های طنز‌آمیز انتقادی بسیار مُد بود و مورد توجه قرار می‌گرفت. این گونه ترانه‌ها اغلب از برنامۀ صبح جمعۀ رادیو تهران پخش می‌شد. برنامۀ «صبح جمعه» که طی سال‌ها نام‌ها و گردانندگان گوناگون داشتند، جزو پرشنونده‌ترین برنامه‌های رادیویی بودند. ترانۀ خواب با صدای زنده‌یاد حمید قنبری و خانم گوگوش یکی از مشهورترین این ترانه‌های انتقادی بود.
* * *
صحنه: صبح در یک خانۀ کارمندی
مرد: بلند شو خانم! ظهره، من می‌خوام برم سر کارم.
زن: (خواب‌آلود) هان چیه؟
مرد: با شمام! بلند شو!
زن: (از خواب می‌پرد) هان چیه، چیه؟ بابا چه خبره؟ داشتم خواب می‌دیدم.
مرد: داشتی خواب می دیدی؟
زن: آره
مرد: خوابت چی بود؟
زن: گوش کن
مرد: بگو بینم
زن: خوااااب . . . خواب بودم، خواب می‌دیدم
مرد (بی‌صبرانه): خوابتو بگو، چه خوابی می‌دیدی؟
زن: یهو از خواب پریدم
مرد: خُب خیر باشه، چی بود؟
زن: خواب دیدم دارم اتول، نشسه‌ام پشت رُل. تعبیر خوابم چیه؟
مرد: به آب می‌دی دسته‌گل، فرشارو می‌ذاری گرو، تا بخری ماشین نو، ماشینو می‌کوبی به کوه، مثل فانوس می‌شه یهو.
زن: تو خواب دیدم مداد تراش
مرد: صبح می‌خوری نون لواش
زن: تو خواب دیدم پلوی عدس
مرد: می‌گزدت پشه و مگس
زن: خواب دیدم آش رشته، نخود لوبیاش هم دُرشته
مرد: توی صف اتوبوس می‌شی مثل گندم‌برشته
زن: خواب دیدم یه سفینه، اون بالای زمینه
مرد: روز می‌خوری شنیتسل، شب می‌خوری خاگینه
زن: خواب دیدم توی کوچه، ریخته همه‌اش آلوچه
مرد: حتماً تا سال دیگه آسفالت نمی‌شه کوچه [این پنبه رو از گوشت درآر!]
زن: اینو خودشون قول دادن تا هفتۀ دیگه اسفالت کنن
مرد: تا هفتۀ دیگه؟ همون خواب دیدی.
زن: نه بابا!
مرد: مطمئن باش، خواب دیدی. تا سال دیگه هم نمی‌شه.
زن: بازم خواب دیدم.
مرد: (هنوز در فکر آسفالت کوچه) نمی‌شه جانم . . .
زن: گوش بده، باز هم خواب دیدم.
مرد: باز هم خواب؟ تموم نشده؟
زن: نه
مرد: چه خوابی دیدی؟ بگو بینم
زن: گوش کُن!
مرد: چیه؟
زن: خوااااااب . . . خواب دیدیم خواب دریا
مرد: خوابت خیره ایشالاه
زن: خواب دیدم همسایه‌مون، عروسیه خونه‌شون
مرد: بچه‌اش با تیر و کمون می‌کنه لامپو نشون
زن: دیدم تو رویا اشگنه
مرد: اتاق می‌شه پر از کنه، همسایه داره مهمونی، بشقاباتونو می‌شکنه
زن: دیدم هزار جور خوردنی
مرد: آخ مسموم می‌شی با بستنی
زن: دیدم یکی جیغ می‌زنه
مرد: حتماً تورو تیغ می‌زنه
زن: من وایسادم تو جاده و، تاکسی خالی زیاده
مرد: از موتور سه‌چرخه تو هم می‌کُنی استفاده
زن: تو خواب دیدم که میوه مفت شده خیلی ارزون
زن: تعبیر خوابت اینه، توت می‌خوری زمستون
زن: تو خواب دیدم یه سینی پر از نقل و شیرینی
مرد: هرچی که آرزوته، مگه تو خواب ببینی
می‌خواستم یادداشت کوتاهی بر این ترانه بنویسم، اما دیدم بانمک‌تر و گویاتر است اگر فقط رویاهای کودکانۀ زن خانه‌دار و تعابیر واقعیت‌گرایانۀ مرد کارمند ترانه را کنار هم بگذارم.
توجه کنید در این ترانه نقش‌ها چقدر کلیشه‌ای تقسیم شده:
ـ زن تا لنگ ظهر می‌خوابد و مرد باید برود سر کار.
ـ خانم باید بیدار شود و به آقا صبحانه بدهد.
ـ زن درگیر خواب و رویا است و مرد واقعیت موجود اجتماع را می‌بیند.
ـ بین خودمان بماند، زن این ترانه کمی هم شکمو است. شاید هم گرسنه خوابیده.
متاسفانه این تصور از ذهنیت کودکانۀ و رویایی زنان مختص این ترانه نیست. هر‌چند زن این ترانه هیچ شباهتی به خانم گوگوش ندارد که به جای خود هنرمندی خوش‌فکر هستند و گمانم خواب‌شان از نگرانی‌های دیگری پریشان است. آفتابی دلیل آفتاب . . .
رویاهای زن:
ماشین نو، مداد تراش (گمانم اینجا قافیه به تنگ آمده)، پلوی عدس و آش رشته و اشگنه، سفینۀ فضایی، کوچۀ پُر از آلوچه، دریا، عروسی در خانۀ همسایه، هزار جور خوردنی و میوۀ ارزان و فراوان، تاکسی خالی بی درد سر، یک سینی پر از نُقل و شیرینی. که البته چه در خواب و چه در بیداری همه خوب و خواستنی هستند.
دغدغه‌ها و نگرانی‌های مرد که در قالب یک تعبیر خواب سیاه و منفی‌بافانه نشان داده می‌شود:
قرض و بدهکاری، تصادف با اتوموبیل نو، حشرات موذی و مزاحم که خواب شب آدم را آشفته می‌کُنند. صف طولانی و طاقت‌فرسای اتوبوس، سقوط از شنیتسل به خاگینه، کوچۀ آسفالت نشدۀ پر از چاله چوله و دست‌انداز، قول‌های بی‌پایۀ مسؤولین، اذیت و آزار بچۀ همسایه و لامپ و شیشۀ شکسته، ظروف شکسته، قرض و امانت برنگشته، مسمومیت غذایی، وحشت از کلاهبردار و تیغ‌زن، استفاده از موتور سه‌چرخه از ناچاری در نبود وسایل نقلیۀ عمومی، توت خشک به جای میوۀ تازه و گران.
باز گلی به گوشهٔ جمال این آقا که لااقل به حرف زنش گوش می‌دهد.
* * *
● برگرفته از وبلاگ: «در سایه‌سار شعر و ترانه»
* * *
حمید قنبری ـ گوگوش: جاده هراز
جاده هراز (هراز پر)
بر وزن ترانه «کلاغ پر»
شعر: پرویز خطیبی
آهنگ: سلیمان اکبری
خوانندگان: حمید قنبری ـ گوگوش
♫ LP Cover ♫
* * *
شعرهای کودکان و فکاهی با آهنگ ترانه‌های مشهور ایرانی
* * *
