مرضیه: نگاه گویا (سوزم از آتش جدایی)

مرضیه نگاه گویا

نگاه گویا
(سوزم از آتش جدایی)
شعر: تورج نگهبان
آهنگ: حبیب‌الله بدیعی
خواننده: مرضیه

سوزم از آتشِ جدایی
ای امید دلم کجایی!؟

شب به یاد تو گذشت و سپیده‌ی سحر دمیده
چَشم من بوده به راهت، دمی نخفته تا سپیده
سوزم از آتشِ جدایی
ای امید دلم کجایی!؟

دمی با من نمانده، می‌گذری
به سوز دل نشانده، می‌گذری
نگاهم را نمی‌دیدی که موج آرزوها بود
اگر رازم نپرسیدی، نگاه من که گویا بود

سوزم از آتشِ جدایی
ای امید دلم کجایی!؟

شب به یاد تو گذشت و سپیده‌ی سحر دمیده
چَشم من بوده به راهت، دمی نخفته تا سپیده

سوزان ‌شرری ز نگه زده‌ای تو به جان
دیگر شده این دلِ من همه سوزِ نهان

همره دل رفته‌ای از آشیانم نازنینا، خدا نگهدار
همچو امید از برِ من رفته‌ای عشق آفرینا، خدا نگهدار
همره دل رفته‌ای از آشیانم نازنینا، خدا نگهدار

سوزم از آتشِ جدایی
ای امید دلم کجایی!؟

شب به یاد تو گذشت و سپیده‌ی سحر دمیده
چَشم من بوده به راهت، دمی نخفته تا سپیده

* * *
در رهگذر عمر با «تورج نگهبان»

* * *

حکایت ترانه‌‌ی «قلب من گریه کن» (گوگوش)

گوگوش گریه کن ای قلب من

پوری بنایی را «غزل» سینمای ایران می‌نامند. (بابت نفش‌آفرینی‌اش در فیلمی به همین نام)، [+] همانطور که گوگوش «بی‌تا»ی سینمای ایران است. ایرج‌ جنتی‌عطایی اما از ترانه‌سرایان صاحب‌ نام و مطرح در ترانه‌ی نوین در ایران است. او ترانه‌ای سروده به نام «قلب من گریه کن» که ما با صدای «گوگوش» شنیده‌ایم ولی در مشخصات روی صفحه، «پوری بنایی» به‌عنوان ترانه‌سرا معرفی شده است.

ادامه خواندن حکایت ترانه‌‌ی «قلب من گریه کن» (گوگوش)

یادمان اسفندیار منفردزاده (طوقی)

اسفندیار منفردزاده موسیقی فیلم طوقی

علی حاتمی، دومین فیلم خود، «طوقی» را می‌سازد. بازیگران اصلی آن، نقش‌آفرینان فیلم «قیصر» هستند. موسیقی‌اش را هم «اسفندیار منفردزاده» ساخته. او از ضرب و زنگ «قیصر» ـ در گذرش از زیر بازارچه ـ می‌گذرد و دلریختگی «آسید مرتضی» و پرسه‌هایش در زیر هلالی‌های بازار کاشان را به ضربه‌های مضراب سنتور می‌نوازد.

ادامه خواندن یادمان اسفندیار منفردزاده (طوقی)

یادمان اسفندیار منفردزاده (خداحافظ رفیق)

اسفندیار منفردزاده خداحافظ رفیق

کاردگردان و تیتراژ: امیر نادری، دستیار کارگردان: عبدالله غیاثی، فیلم‌نامه‌نویس‌ها: امیرنادری، ناصر نویدر، مدیر فیلم‌برداری و تدوین‌گر: علی‌رضا زرین‌دست، دستیار فیلم‌بردار: بهرام مولایی، متصدی نور، رضا پاکزاد، سرپرست گویندگان: ایرج ناظریان، امور فنی: استودیو ایران فیلم، صدا و افکت: فرامرز رسولی، دستیار: علی لطفعلی، میکساژ: روبیک منصوری، موسیقی متن: اسفندیار منفردزاده، ارکستر: گروه بلاک‌کتز، اجرا: محمد اوشال، شعر: شهیار قنبری، خواننده: فرهاد، چاپ و لابراتوار: حسین نوری، دستیاران: علی مختاری، صمد بلاژحق، زمانی، قطع نگاتیو: محمود تبریزی، عکاس: نیما. مدیر تولید: باربد طاهری، دکور: کیوان کامرانی، گریم: یونس سلطانی، تهیه‌کنندگان: عباس شباویز، باربد طاهری، بازیگران: سعید راد، ذکریا هاشمی، جلال پیشواییان، وجستا (سوسن سرمدی)، ایرن، میرمحمد تجدد، خسرو شترنگ،‌ جهانی، علی پروانه، مهری ودادیان، فرهاد یزدان، ضیا، مدت زمان: ۱۰۱ دقیقه، محصول: آریانا فیلم، سال نمایش: ۵ آبان ۱۳۵۰ ـ سینماهای: نیاگارا، اروپا، میامی، الوند، کیهان، مارلیک، ری، فردوسی، اورانوس، قصر شیرین، قصر طلایی، آسمان آبیو سیلوانا.

فیلم خداحافظ رفیق

ناصر (ذکریا هاشمی) پس از مرخص‌شدن از زندان به‌سراغ دوست قدیمی‌اش خسرو (سعید راد) می‌رود. آن‌دو به همراه جلال (جلال پیشواییان) تصمیم می‌گیرند تا به یک جواهر فروشی دستبرد بزنند. آنها شبانه نقشه‌ی خود را عملی می‌کنند و با سوراخ کردن کف یکی از اتاق‌های مسافرخانه‌ی پالاس، که بالای جواهر فروشی است، مقداری جواهر می‌دزدند. ابتدا جلال به ناصر نارو می‌زند و بعد خسرو با مضروب کردن جلال کیف حاوی جواهرها را به خانه‌ی نامزدش پروانه (وجستا) می‌برد. ناصر و جلال سراغ خسرو می‌روند و در خانه‌ی نامزدش با او درگیر می‌شوند. کیف جواهرها به دست جلال می‌افتد، اما قبل از آن‌که او موفق به فرار شود به‌دست ناصر کشته می‌شود. ناصر که قصد دارد با قظار به جنوب برود در ایستگاه راه‌آهن با حسرو رو به‌رو می‌شود. ناصر با ضربه‌ی چاقو خسرو را از پا درمی‌آورد و خودش با گلوله‌ی پلیس زخمی می‌شود. [عباس بهارلو، فیلمشناخت ایران، جلد اول]

* * *
از «جمعه» تا «جمعه» (تاریخچهٔ ترانهٔ جمعه)

* * *
در بارهٔ «اسفندیار منفردزاده» در این سایت:

یادمان هفتاد سالگی «اسفندیار منفردزاده»

* * *

نصیری: کلبه غم

حسن نصیری کلبه غم

کلبه غم
خواننده: حسن نصیری

ی

بی رُخ تو شبها چکُنم
در کلبه‌ی غم تنها چکُنم
امشب که ز غم آواره شدم، فردا چکُنم
به‌خدا همه شب به خیال توام
تو بیا که اسیر جمال توام
شد ناکامی تا حاصل من
آسان کی گردد مشکل من
دودِ مِحنت چون هاله‌ی غم
آخر زد آتش بر دل من
دیگر با این غمها چکُنم
به‌خدا همه شب به خیال توام
تو بیا که اسیر جمال توام

از دست تو ای آشنا
هر شب گویم خدا! خدا!
برگو بی تو تنها چکُنم
به‌خدا همه شب به خیال توام
تو بیا که اسیر جمال توام

*‌ * *

روح‌انگیز: ای وطن

روح انگیز ای وطن

ای وطن
شعر: عبدالعظیم قریب
آهنگ: علینقی‌خان وزیری
خواننده: روح‌انگیز

● سرود «ای وطن» با شعری از عبدالعظیم قریب، صدای روح‌انگیز و آهنگی از کلنل علینقی‌خان وزیری و ارکستری به رهبری او نخستین‌بار در سال ۱۳۰۶ اجرا شد. تکنواز ویولن در این اجرا  ابوالحسن‌خان صبا بود و این اولین صدای ضبط شده از ساز صبا است. او بین دو بندِ سرود، قطعه‌ی «زرد ملیجه» را می‌نوازد.

● در نمونه‌های بازخوانی‌شده‌‌‌‌ی این سرود، بیت‌هایی از آن را در دهه‌های اخیر در ایران تغییر داده‌اند. از جمله بیت «پادشهش کوروش و دارا بُوَد / چون جَم خسرو شهِ والا بُوَد»‌ که تبدیل شده به «رستمِ جهان‌پهلوان، مظهر عشق و آزادی در جهان!»‌ و بیت «پادشه عادل انوشیروان / گشته پُر آوازه ز عدلش جهان» که کلا حذف شده و خوانده نمی‌شود.

روح انگیز سرود ای وطن

* * *

از آثار «علینقی‌خان وزیری» در این سایت:
بسته‌ی دام (حسین گل‌گلاب ـ روح‌انگیز)
مشتاق و پریشان (سعدی ـ غلامحسین بنان)

* * *

عارف: هرگز فراموشت نمی‌کنم

عارف هرگز فراموشت نمی‌ کنم

هرگز فراموشت نمی‌کنم
کلام: بامداد جویباری / خواننده: عارف
بر آهنگ: الهوی هوایا ـ عبدالحلیم حافظ

هر شب، هر شب می‌گویم
قصه‌های رسوایی خود
در سکوت تنهاییِ خود
از غمِ بی‌فردایی خود با نگاهِ خاموشم
هر شب، هر شب می‌گویم
یادگارِ آن خاطره‌ها
رفته آن‌شب از کلبه‌ی ما
مانده بی او در دشت بلا بارِ غمها بر دوشم
هر شب هرشب می‌گویم

در دل دارم تنها، داغِ حسرت بر جا
من می‌میرم بی او یا امشب یا فردا

هر شب، هر شب می‌گویم
قصه‌های رسوایی خود
در سکوت تنهاییِ خود
از غمِ بی‌فردایی خود با نگاهِ خاموشم
هر شب، هر شب می‌گویم
یادگارِ آن خاطره‌ها
رفته آن‌شب از کلبه‌ی ما
مانده بی او در دشت بلا بارِ غمها بر دوشم

در شام خاموشم، کرده فراموشم
از دست ناکامی تنها می می‌نوشم

هر شب، هر شب می‌گویم
قصه‌های رسوایی خود
در سکوت تنهاییِ خود
از غمِ بی‌فردایی خود با نگاه خاموشم
هر شب، هر شب می‌گویم
یادگارِ آن خاطره‌ها
رفته آن‌شب از کلبه‌ی ما
مانده بی او در دشت بلا بارِ غمها بر دوشم
هر شب هر شب می‌گویم.

* * *
نمونهٔ فارسی‌شدهٔ ترانه‌های مشهور

* * *
روی جلد صفحه این ترانه را در اینجا ببینید

* * *

علی نظری: سوگند

علی نظری سوگند

«قسم به شیر مادرم»‌ اصطلاحی‌ رایج در زبان اهالی جنوب ایران و خاصه خوزستانی‌ها است. بسیاری از ما آن را در ترانه‌ی «سوگند» با صدای زنده‌یاد «علی نظری» شنیده‌ایم. یاد این ترانه‌سرا، آهنگساز و خواننده‌ی مردمی خوش و به‌یاد باد.

[چون من درمانده‌ی عشق تو کس نیست
بیا جانا که عشق من هوس نیست]

سوگند به دلهای شکسته، سوگند به خونِ جگرم
سوگند بر اشک یتیمان، سوگند به شیر مادرم
که عشق تو از دل غمینم هرگز هرگز نرود
که مهرت از سینه‌ی حزینم هرگز هرگز نرود

تو بلای منی، تو دوای منی
به تو و عرض کبریا سوگند
که به مذهبِ عشق تو خدای منی
به خداوندیِ خدا سوگند

خون بگرید الهی هر شب آن‌که ما را ز هم جدا کرد
شمع عمرش بمیرد اکنون که وجود مرا فنا کرد

دلش از غصه خون شود، جانش به لب آید، غمش فزون گردد
آن که قلب بلا کشم را به فراق تو مبتلا کرد.
نغمه‌پراز عاشقانه منم،‌ موج دریای بیکرانه منم
عاقبت بی‌نشانه می‌میرم
در دیار غمت روانه منم، مرد آواره‌ی زمانه
با غمی جاودانه می‌میرم

* * *

محمد نوری: روزی تو خواهی آمد

محمد نوری روزی تو خواهی آمد

روزی تو خواهی آمد ای از وفا رمیده
شب بشکند به راهت، خندد لبِ سپیده

روزی تو خواهی آمد، دل می‌دهد گواهی
برقِ امیدِ روشن می‌روبد این سیاهی

خورشیدهای خاموش فردا شکفته گردد
با چشمِ آرزومند، ناگفته، گفته گردد

در کلبه‌ای شکسته روزی کسی بجوید
دستی دری بکوبد، نام کسی بگوید

در بام و در بپیچد آوای آشنایی
درها گشوده گردد، آید صدای پایی

* * *
یادنامهٔ «سیاوش کسرایی» در سایت «راوی حکایت باقی»

* * *

error: Content is protected !!