در فیلمهای علی حاتمی موسیقی، تصنیف و ترانه جایگاه خاص خود را دارد. از «حسن کچل» و «باباشمل» که هر دو فیلم موزیکال بودند تا «دلشدگان» که داستان سفر گروه نوازندگان ایرانی برای ضبط تصنیف و موسیقی است.
در فیلم «سوتهدلان» هم به جز ترانهی متن (الا ای پیر فرزانه) که «پریسا» آن را میخواند، در صحنههایی نیز تصنیفهای «چهره به چهره» و «موسم گل»، بخشی از ترانهی «شانه» (با صدای پوران) و یکی دو ترانهی کوچه بازاری با اجرای خوانندهای لالهزاری و قسمتهایی از آن پنج ترانهی مشهور را میشنویم. نام ترانهها و خوانندگان آنها را هم در کلیپ تصویری پایین صفحه ببیند.
جوانترهای امروز «بهزاد فراهانی» را بیشتر به عنوان پدر «گلشیفته» میشناسند و شاید با چند نقشی که او در سریالهای تلویزیونی و فیلمهای سینمایی بازی کرده است. او اما سالها پیش از اینکه پدر گلشیفته فراهانی شود داستانهای کوتاه و نمایشنامههای رادیویی مینوشت و بازیگر و کارگردان تئاتر بود.
سالی پیش در ایران کتابی با عنوان «۵۵ داستان کوتاه» منتشر شد که خاطرهنوشتههای بهزاد فراهانی از ماجراهای گوناگونی بود که طی سالها و گذر عمر بر او گذشته و در آن میان یاد و نام بعضی نفرات که دیدنشان چشم و دل خواننده را روشن میدارد. از آن جمله خاطرهی او از روزهای تصنیففروشی و دیدارش با صادق هدایت در کافه نادری تهران. (در اولین فایل از جعبه موسیقی زیر این خاطره را بشنوید.)
باری، این خاطره را در آن کتاب خواندم و یادم آمد از فیلم «سوتهدلان» اثر ماندگار زندهیاد علی حاتمی و سکانس تصنیففروشی «مجید» (بازی بهروز وثوقی و صدای منوچهر اسماعیلی) که در جلب مشتری با صدای بلند بخشهایی از پنج ترانهی مشهور در آن سالها را میخواند.
در جعبه موسیقی زیر پیشینهی کار تصنیففروشی را برگرفته از برنامهای قدیمی در رادیو ایران، خاطرهی بهزاد فراهانی و در فایل سوم اجرای اصلی بخشهایی از آن پنج ترانه ـ به ترتیبی که در فیلم آمده ـ را بشنوید.
پانویس از راوی حکایت باقی:
با توجه به اینکه بهزاد فراهانی متولد سال اول بهمن ۱۳۲۳ و صادق هدایت در سال ۱۹ فروردین سال ۱۳۳۰ درگذشته است. به نظر میرسد ماجرای تصنیففروشی و دیدار با صادق هدایت در ماههای شروع سن شش سالگی نویسنده اتفاق افتاده باشد.
* * *
از «علی حاتمی» در این سایت:
● دهن مهن، کلون ملون
● این دل لانتوری خودشو باخته
● ما که دنیامون شده آخرت یزید
● ایوای که چقدر دشمن داری خدا
● تکگویی در فیلمهای «علی حاتمی»
● «ستار خان» با صدای «بیژن مفید»
● با «پریسا» از قلب حافظیه تا سوتهدلان
● مجموعه ترانههای فیلم موزیکال «حسن کچل»
● بابا دقمرگ شد و مُرد (تیتراژ فیلم حسن کچل)
* * *
از «بهروز وثوقی» در این سایت:
• تورقی در کتاب زندگینامهٔ بهروز وثوقی (۱)
• تورقی در کتاب زندگینامهٔ بهروز وثوقی (۲)
• تورقی در کتاب زندگینامهٔ بهروز وثوقی (۳)
• تورقی در کتاب زندگینامهٔ بهروز وثوقی (۴)
• تورقی در کتاب زندگینامهٔ بهروز وثوقی (۵)
• که عشق آسان نمود اول (تجربۀ نخستن عشق نوجوانی)
• «سنگ صبور» نوشتهٔ «صادق هدایت» با صدای «بهروز وثوقی»
• «آهو و پرندهها» نوشتهٔ «نیمایوشیج» با صدای «بهروز وثوقی»
• یادی از «شهرزاد»، شاعر، نویسنده، و رقصندۀ فیلمهای فارسی
• کارآگاه «بهروز وثوقی»، بد مستی «فریدون مشیری» و یک دهن غزل خراباتی!
* * *