شیفته (چاره دل )
شعر و ملودی: عارف قزوينی
تنظیم و ارکستر بزرگ لشگری
نکُنم اگر چاره دلِ هرجائی را
نتوانم تن ندهم رسوائی را
نرود مرا از سر، سودایت بیرون
اگرش بکوبی تو سر سودائی را
همه شب من اختر شمرم، کی گردد صبح
مَه من، چه دانی تو غم تنهائی را؟
شیفته، شیفته از غم عشقت منم
ای به فدایت، به فدایت سر و جان و تنم
از بس که نازنینی، آفت عقل و دینی
گر قلبِ من شکافی جز مهر خود نبینی
* * *
شهر خاموش من
(خموشانه)
محمدرضا شفیعی کدکنی
شهر خاموش من
شهر خاموش من! آن روح بهارانت کو؟
شور و شیدایی انبوه هزارانت کو؟
می‌خزد در رگ هر برگِ تو خونابِ خزان
نکهت صبحدم و بوی بهارانت کو؟
کوی و بازار تو میدان سپاه دشمن
شیهه‌ی اسب و هیاهوی سوارانت کو؟
زیر سرنیزه‌ی تاتار چه حالی داری؟
دلِ پولادوشِ شیر شکارانت کو؟
سوت و کور است شب و میکده‌ها خاموش‌اند
نعره و عربده‌ی باده گسارانت کو؟
چهره‌ها درهم و دل‌ها همه بیگانه ز هم
روز پیوند و صفای دل یارانت کو؟
آسمانت همه جا سقف یکی زندان است
روشنای سحر این شب تارانت کو؟
محمدرضا شفیعی کدکنی (م. سرشک)
از مجموعه‌ی: کوچه‌باغهای نیشابور
* * *
از «شفیعی کدکنی» در این سایت:
● بوسه‌های باران
● از بودن و سرودن
● جرس (بگو به باران)
● شهر خاموش من (خموشانه)
● سفر بخیر (به کجا چنین شتابان)
● ترانه‌هایی بر اساس سروده‌های شفیعی کدکنی
● حکایت مهدی اخوان‌ثالث و کوهنوردی «اشکبوس»
● توضیحاتی در باره غزل «رو سر بنه به بالین» مولوی
* * *
داود مقامی را شاید خیلی‌ها به‌جا نیاورند. او بیش از نیم‌قرن پیش (سال ۱۳۵۰) در چنین روزی (۲۲ اسفند ماه) در سن ۳۳ سالگی به بیماری سرطان مغز درگذشت. در مقایسه با دیگر خوانندگان درگذشته‌ی معاصر اما از این خواننده‌ی ترانه‌های مردمی چندان یادی نمی‌شود. گفتم «تا نگویند که از یاد فراموشانند.» مجموعه‌ای از سی و چند ترانه‌ای که خوانده را با علاقمندان این گونه از ترانه و صدای او به اشتراک بگذارم. تا چه قبول افتد و در نظر آید.
نام «بیژن مفید» گرچه با هنر تئاتر گره خورده است اما او صدایی خوش و طبع شعر هم داشت. ترانه‌هایی که در نمایشنامه‌های او (شهر قصه، ماه و پلنگ، شاپرک‌خانم) چه با صدای خودش یا دیگران اجرا شده ـ شعر و ملودی آهنگ ـ همه از ساخته‌های این هنرمند توانا و با ذوق است.
از یادگارهای ماندگار او اما یکی هم ساختن آهنگی در بیات تُرک است که بعدها با غزلی از سروده‌های مولوی توسط خوانندگان مختلف اجرا شد. حالا یکی مثل استاد جلال‌ذوالفنون نام «بیژن مفید» را به عنوان آهنگساز یادآور می‌شود و بعضی‌ها هم چشم بسته از این واقعیت می‌گذرند.
البته خوانندگان دیگری هم هستند که این سروده از مولانا را به شکل ترانه یا تصنیف خوانده‌اند. در جعبه موسیقی این صفحه اما شما نمونه‌هایی را می‌شنوید که بر اساس آهنگ ساخته‌ی بیژن مفید اجرا شده است.
فهرست مجموعه آثار «بیژن مفید» در این سایت
* * *
امروز (۸ خرداد ماه) سالروز تولد بهجت صدر نقاش صاحب سبک معاصر است. در کتابهایی که در معرفی و زندگی فروغ فرخزاد نوشته‌اند نام بهجت صدر به تکرار دیده می‌شود. نخست به عنوان معلم نقاشی فروغ در هنرستان کمال‌الملک (۱۳۲۸) و بعدها دوست صمیمی و نزدیکش. فروغ در سفرش به ایتالیا (۱۳۳۵) تا پیدا کردن خانه‌ای برای اقامت، مهمان و هم‌منزل او بود. سالها بعد (۱۳۶۵) بهجت صدر در یادداشتی نوشت: «چیزی که در زندگی به آن افتخار می‌کنم دوستی‌ام با فروغ بود و ارزش زیادی که برایش قائل بودم.» عکس بالا در آتلیه نقاشی بهجت صدر در تهران برداشته شده. عکاس آن فریدون رهنما (مؤلف و سینماگر) است و دستخط بهجت صدر که نوشته: «من و فروغ در سال ۱۳۴۰، زیر تابلوی من، عکس از فریدون رهنما»
* * *
امروز (۷ خرداد ماه) امیروی سینمای ایران ۸۰ ساله می‌شود.
با آرزوهای خوب و قلبی برای امیر نادری گرامی
* * *
● «تجربه» خاطره‌نوشته‌ای از امیر نادری (شنیداری)
● «خداحافظ رفیق» (فیلم سینمایی) ۱۳۵۰
● «تجربه» (کانون پرورش فکری کودکان) کارگردان: عباس کیارسمتی ۱۳۵۲
● «ساز دهنی» (کانون پرورش فکری کودکان) ۱۳۵۲
● «تنگنا» (فیلم سینمایی) ۱۳۵۲
● «انتظار» (کانون پرورش فکری کودکان) ۱۳۵۳
● «برنده» (کانون پرورش فکری کودکان) ۱۳۶۲
● تصویر «شاه مهدی» [سماکار] به قلم امیر نادری
● ترانهٔ «هفته خاکستری» طرح: امیر نادری
● ترانهٔ «جمعه» تقدیم به امیر نادری
● ترانه «همیشه غایب» تقدیم به امیر نادری
* * *
جمشید شیبانی از اولین خوانندگان ترانه‌های «نشاط‌انگیز» بود. ترانه‌هایی که بعدها به «پاپ ایرانی» شهرت یافت. او با ترانه‌ای به نام «بی‌تو» با شعر و آهنگی از ساخته‌های نعمت مین‌باشیان و به‌عنوان خواننده شروع به فعالیت کرد. ترانه‌ی بعدی باز در همین سبکِ تازه «دلبر نیکو» نام داشت. این ترانه با نام «زندگی خوب است» هم شناخته می‌شود و در سالهای اخیر خوانندگانی نیز آن را باز خوانی کرده‌اند. گفته شده شعر ترانه را هم جمشید شیبانی سروده است؛ در شناسنامه‌ی ترانه اما شاعر و آهنگساز را نعمت مین‌باشیان نوشته‌اند.
جمشید شیبانی البته دستی نیز در سرودن شعر و ساختن آهنگ داشت. او همچنین در عرصه‌ی سینما از تهیه‌ی اخبار سینمایی و کارگردانی گرفته تا تهیه‌کنندگی و نوشتن فیلمنامه فعال و نامی شناخته‌شده بود. با این‌وجود، آنچه یادآور نام و اوج کارنامه‌ی فعالیت‌های هنری اوست، اجرای ترانه‌ی «سیمین‌بری» است و همین هم خواهد بود.
زندگی خوب است که گیری دلبری نکو
تا فروشی هر دو جهان بر یک تار مو
خنده‌اش عشق است و روح است و جان است
رویش آمیز هر دو جهان است
چون نگاهش یکسو، روی ماهش بر او
تاب سنبل بوی گل دارد این گیسو
یک نگاه یار من می‌بَرد صبر و قرار من
کُند شکار دل و جان من مثال شیر نر
دیدم چشم مستِ یار، روی مهوش نگار
با خود بُرده دل و دینم نموده چنینم
بر دیده‌ی گریانم دلتنگ است آن مه‌رو
دمی جبران کُن با رویش بی‌مهری او
* * *
شهرت پرویز شاپور نه فقط از پیوندش با فروغ فرخزاد که از جملات طنزی نیز هست که احمد شاملو عنوان «کاریکلماتور» را بر آنها گذاشت.
امروز (۴ خرداد ماه) سالروز تولد «جهانبخش پازوکی» است. او از معدود هنرمندانی است که در مقام «سراینده‌ی شعر» و «سازنده‌ی ملودی یا آهنگ» ترانه‌های بسیاری را خلق کرده است. مجموعه‌ای از ۲۹۶ ترانه که شعر و ملودی آنها ساخته‌ی جهانبخش پازوکی است را در لینک‌های زیر بشنوید. با آرزوهای خوب برای این هنرمند خاطره‌ساز در ۸۸ سالگی او.
● ترانه‌شناسی جهانبخش پازوکی (پوران)
● ترانه‌شناسی جهانبخش پازوکی (هایده)
● ترانه‌شناسی جهانبخش پازوکی (معین)
● ترانه‌شناسی جهانبخش پازوکی (فرزین)
● ترانه‌شناسی جهانبخش پازوکی (فرشته)
● ترانه‌شناسی جهانبخش پازوکی (مهستی)
● ترانه‌شناسی جهانبخش پازوکی (منوچهر سخایی)
● ترانه‌شناسی جهانبخش پازوکی (هوشمند عقیلی)
● ترانه‌شناسی جهانبخش پازوکی (کامل در یک مجموعه)
* * *
