تو نیستی که ببینی
فریدون مشیری
م. آزاد ـ گل باغ آشنایی (مجموعه ترانه‌ها)
مهدی اخوان‌ثالث ـ قاصدک (مجموعه ترانه‌ها)
مهدی اخوان‌ثالث ـ چاووشی (مجموعه ترانه‌ها)
شهیار قنبری (صدای شاعر) باج: ستار
مهدی اخوان‌ثالث ـ لحظهٔ دیدار (مجموعه ترانه‌ها)
نیاز به صحافی دارد!
برای سایز بزرگتر روی عکس کلیک کنید!
از سر اتفاق به تصویر صورتجلسه‌ای مربوط به «اشیاء متعلق به مرحوم نیما» برخوردم. فهرستی از چند کتاب، دوره‌‌هایی از مجلات و دست‌نویس‌های متعلق به نیمایوشیج که برای عرضه به سازمان میراث فرهنگی تهیه شده است. احتمالا جهت خریداری این اقلام از سوی آن سازمان برای حفظ و نگهداری در «موزهٔ نیما».
نیمایوشیج: ای اسب راهوار (به زبان مازنی)
اهل ادب و علاقه‌مندان به شعر، نیمایوشیج را بیشتر با سروده‌های او به زبان فارسی به‌یاد می‌آورند. نیما که زادهٔ یوش در مازنداران بود اما سروده‌هایی به زبان مادری خود «مازنی» [طبری] دارد که در مجموعه‌ای با نام «روجا» چاپ شده است.
هوشنگ ابتهاج: بهانه (مجموعه ترانه)
حکایت ترانهٔ «بستر ننگین رقیب» به روایت «شهیار قنبری»
«عباس مهرپویا» شاید برای جوانترهای این دوره چندان شناخته‌شده نباشد، یا آنچنان که برای جوان‌های دههٔ پنجاه در ایران بود. در همان زمان هم این هنرمند را بیشتر بابت ساز سیتاری که در آهنگ‌هایش به کار می‌گرفت می شناختند و البته جنس صدای که داشت و نوع ترانه‌هایی که می‌خواند.
شهیار قنبری (صدای شاعر) غزل شیشه‌ای: گوگوش
حسن شماعی‌زاده: بنویس نامه‌نویس
بنویس نامه‌نویس
شعر: شهیار قنبری
آهنگ: حسن‌شماعی‌زاده
تنظیم آهنگ: اریک
خواننده: حسن شماعی‌زاده
گیتی ـ آرزوها (مهدی اخوان‌ثالث)
«مهدی اخوان‌ثالث» (م. امید)، شاعر بود، ولی ترانه‌سرا نبود. به کلام دیگر، او شعری برای اجرا به شکل ترانه نسرود. آنچه اما بر اساس شعر یا بخشی از سروده‌ای از او خوانده شده، همه از سر انتخاب و ذوقِ هنرمندانی بوده است که کلام اخوان را برای ترانه‌شان برگزیده‌اند.
لیلی منال! (مجموعه ترانه‌ها)
قربونِ خندیدنت، خرامیدنت، بهونه گرفتنت
وقتِ ملاقات میآم، سر هفته‌ها به دیدار و دیدنت
لیلی منال عُمرم، منال عشقم، منال جونم، منال!
شهیار قنبری (صدای شاعر) غزلک: حسن شماعی‌زاده
غزلک
دکلمه و شعر: شهیار قنبری
آهنگ: حسن شماعی‌زاده
تنظیم آهنگ: منوچهر چشم‌آذر
خواننده: حسن شماعی‌زاده
سهراب سپهری: و پیامی در راه (مجموعه ترانه‌ها)
«فاطی» کوچولوی شعر «پریا»ی احمد شاملو
منظومهٔ بلند «پریا» اول‌بار در مجموعهٔ «هوای تازه» به‌چاپ رسید. با جمله‌ای بر پیشانی آن که پیشکش شعر از سوی شاعر بود. «به فاطی ابطحی کوچک، و رقص معصومانهٔ عروسک‌های شعرش».
احمد شاملو ـ منظومهٔ «پریا» (توضیحات شاعر)
در مجموعه‌ای که از سروده‌های «احمد شاملو» در دست است، چند شعر به زبان محاوره نیز وجود دارد. شبانهٔ (کوچه‌ها تاریکن، دُوکونا بسته‌س)، شبانهٔ (یه شب مهتاب، ماه میاد تو خواب) که با موسیقی «اسفندیار منفردزاده» و صدای «فرهاد مهراد» جلوه‌‌ای از ترانه‌های معترض یافت. شعر عاشقانهٔ «من و تو درخت و بارون» (من باهارم، تو زمین) و سروده‌ای کمتر شناخته شده به‌نام «بارون» (بارون میاد جرجر، گم شده راه بندر).
نام شاعران معاصر در ترانه‌های ایرانی (مجموعه ترانه‌ها)
در گستره‌ی ادبیات معاصر ایران به‌ویژه در بخش شعر، شاعران مطرح و صاحب‌نام کم نیست، اما چند نفری از آنها گویا برای مردم آشناتر و در نزد اهل ذوق مقبولیت بیشتری دارند. (مثلا: احمد شاملو، فروغ فرخزاد، سهراب سپهری ) اشاره و به کار بردن نام این نام‌آوران را حتی می‌توان در اشعار و سروده‌های ترانه‌سرایان نام‌آشنا هم دید و شنید.
مهدی اخوان‌ثالث: دریچه‌ها (مجموعه ترانه‌ها)
«مهدی اخوان‌ثالث» (م. امید)، شاعر بود، ولی ترانه‌سرا نبود. به کلام دیگر، او شعری برای اجرا به شکل ترانه نسرود. آنچه اما بر اساس شعر یا بخشی از سروده‌ای از او خوانده شده، همه از سر انتخاب و ذوقِ هنرمندانی بوده است که کلام اخوان را برای ترانه‌شان برگزیده‌اند.
حکایت عکس «فروغ فرخزاد» و «معیر الممالک»
نام هادی شفائیه همواره با تاریخ عکاسی معاصر ایران در شکل آکادمیک آن همراه است. رشتهٔ عکاسی در نظام آموزشی ایران به پیشنهاد و همت او شکل گرفت و خود نیز سال‌ها در دانشگاه تهران تدریس این رشته را به‌عهده داشت.
حکایت «فروغ فرخزاد» و چاپ کتاب «اسیر»
(اولین اثرم را به امیر عزیزم تقدیم می‌کنم، تا قضاوت او در مورد من چه باشد! فروغ فرخزاد ۱۳۳۴/۵/۱۵)
دست‌نویس «فروغ» در تقدیم‌نامهٔ نسخه‌ای از کتاب «اسیر» به برادر بزرگ خود «امیرمسعود فرخزاد».
این تصویر و زیرنویس آن را فکر کرده بودم به بهانهٔ تاریخ پانزدهم مرداد ماهی که دارد در بخش «همین روز در آن‌سال» بگذارم. در دوباره خوانی مطالب مربوط به کتاب «اسیر» اما دیدم روایت بخش‌هایی از آن می‌تواند ضمن اینکه پیشینه‌ای بر چاپ این کتاب باشد، گزارش وضعیتی از حال و روزگار خود «فروغ» در چمبر هزار خمی که گرفتارش بود هم بشود.
حکایت رفاقت «شاملو» و «شاپور»
پیوند و دوست بودن بعضی‌ها با هم شاید چندان بازتابی بیرونی نداشته باشد، خودشان اما از علاقه، ارادت و اندازه‌های دلبستگی‌هایشان نسبت به هم آگاه هستند. نمونه‌اش می‌تواند «احمد شاملو» باشد در پیوند دوستانه‌اش با خانوادهٔ سه نفرهٔ «پرویز شاپور»، «فروغ فرخزاد» و فرزند آنها «کامیار شاپور».
استاد «هادی شفائیه» به روایت «سودابه قاسملو»
شاید برای شما هم پیش آمده که با دیدن یک نام، یا چهره‌ای آشنا سلسه‌ای از خاطرات به‌هم پیوسته یادتان بیاید که گرچه هر کدام داستان مجزای خودش را دارد ولی در جایی وجهی مشترک می‌یابند و مکمل هم می‌شوند.
حکایت ارتباط «امیر نادری»، «سودابه قاسملو»، «احمد شاملو»، «آیدا» و استاد «هادی شفائیه» با هم از ایندست است.
سهراب سپهری: در قیر شب (مجموعه ترانه‌ها)
تک‌چهره‌های مشهور «نیمایوشیج» از «هادی شفائیه»
برای دیدن عکس در سایز بزرگ، روی آن کلیک کنید!
می‌دانیم که نیمایوشیج اشعار زیادی سروده است. و من و شما هم البته کم از سروده‌های این شاعر نامی نخوانده‌ایم؛ اما اگر از ما بپرسند کدامیک از آنها را به یاد دارید؟ شاید پیش از همه، «آی آدمها»، «تو را من چشم در راهم» و «مهتاب» را به یاد بیاوریم. امروزه بیت‌هایی از این سروده‌ها حتی ضرب‌المثل شده است. (این از اشعار نیمایوشیج.)
اردلان سرفراز (صدای شاعر) مرداب: حسن شماعی‌زاده
مرداب
شعر و دکلمه: اردلان سرفراز
آهنگ: حسن شماعی‌زاده
تنظیم آهنگ: سیمون آوانسیان
ترانه‌خوان: حسن شماعی‌زاده
شهیار قنبری (صدای شاعر) من نباید به تو تسلیم شوم.
امروز ششم مرداد ماه، سالگشت زادروز «شهیار قنبری» شاعر و ترانه‌‌سرای معاصر است. او در پا گرفتن «ترانهٔ نوین» و اعتبار «ترانهٔ معترض» جایگاهی ویژهٔ خود دارد.
احمد شاملو (صدای شاعر) روزگار غریبی‌ست نازنین!
بسیاری شعر «در این بُن‌بست» را با بیت ترجیح‌بند آن «روزگار غریبی‌ست نازنین!» می‌شناسند. «احمد شاملو» این شعر را ۳۷ سال پیش، در چنین روزی سروده است. (۳۱ تیرماه ۱۳۵۸). شگفتا که ششصد هفتصد سال پیش از شاملو همین حیرت از وضع روزگار را «حافظ» هم داشته است. (پنهان خورید باده که تعزیر می‌کنند)، (گویند رمز عشق مگوئید و مشنوید!)، (ناموس عشق و رونق عشاق می‌برند). و عجبا که در زمانهٔ ما نیز چو نکو بنگری! می‌بینی روال روزگار هنوز هم بر همان منوال است که بود و چه بسا غریب‌تر هم. این شعر را با صدای احمد شاملو و در چند اجرای ترانه‌ای بشنوید.
